Danas je dvije godine od smrti mitropolita Crnogorsko-primorskog Amfilohija.

U petak 30. oktobra, 2020. godine, u Podgorici je preminuo mitropolit Crnogorsko-primorski, arhiepiskop cetinjski, egzarh Pećkog trona, Amfilohije Radović.

Mitropolit Amfilohije je preminuo u 8:20 časova, u Kliničkom centru Crne Gore, u 83. godini.

Mitropolitu je 6. oktobra dijagnostifikovan koronavirus, kada je i primljen u KCCG. Njegovo zdravstveno stanje se u međuvremenu popravilo, a 20. oktobra rezultati rađenih testova su pokazali da je negativan na koronavirus. Međutim, situacija se naglo pogoršala 29. oktobra, kada je primijećeno otežano disanje.

https://www.facebook.com/beraneonline/videos/1263685853995473/

Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije sahranjen je 1. novembra u kripti Sabornog Hrama Hristovog Vaskrsenja u Podgorici. Liturgiju i opelo služio je pokojni patrijarh srpski Irinej. Mitropolit je po svojoj želji sahranjen u kripti Sabornog Hrama u Podgorici u grobu koji je pripremljen za njegovog života.

U Hramu Hristovog Vaskrsenja u Podgorici na dan sahrane, Foto: Savo Prelević

Na sahrani su govorili, pored patrijarha Irineja, i današnji mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije, akademik i pisac Matija Bećković, tadašnji predsjednik Vlade Crne Gore Zdravko Krivokapić i predsjednik Skupštine Crne Gore Aleksa Bečić.

Ispred Hrama Hristovog Vaskrsenja u Podgorici na dan sahrane mitropolita Amfilohija

Mitropolit Crnogorsko-primorski, arhiepiskop cetinjski, egzarh Pećkog trona, Amfilohije Radović će definitivno ostati upamćen u istoriji ne samo Srpske pravoslavne crkve (SPC) već i cijelog pravoslavlja, kao neko ko je zaista uradio mnogo za obnovu crkvene duhovnosti posle pola vijeka komunističke duhovne pustoši, ali i kao čovjek koji je vodio ozbiljnu misionarsku djelatnost širom svijeta.

U vrijeme kada je on bio mlad u Crnoj Gori je slavu slavilo manje od 10% stanovništva. Svojom hrabrošću, nakon što je izabran u decembru 1990. godine za Mitropolita Crnogorsko-primorsko sa sjedištem na Cetinju, uspio je da vrati snagu crkvi u Crnoj Gori kakvu je imala u doba Petrovića. Sagradio je i obnovio više od 650 crkava i manastira.

„Kada je on došao 1991. godine da službuje u Podgorici bilo je 19 sveštenika u Crnoj Gori, a danas ih ima preko 200. Da ne govorim o obnovi manastira koji su svi skupa brojali isto toliko monaštava koliko je bilo sveštenika a sada ima preko 50 aktivnih manastira, muških i ženskih sa brojnim bratstvom, odnosno sestrinstvom. Evo, da kažem i ja kao rektor Bogoslovije, da je nakon 50 godina obnovljen rad cetinjske Bogoslovije koja danas broji 890 đaka i 15 profesora. 17 generacija je već završilo cetinjsku Bogosloviju. Radio Svetigora, izdavačko preduzeće Svetigora, časopis i tako dalje. Dakle, jedan veliki i upliv crkve u crnogorsko društvo, mislim da je nikada veći“, kazao je jednom prilikom, otac Gojko Perović.

Rođen na Božić, govorio pet svjetskih jezika a služio se sa tri

„Priznajem da nisam sposoban da upotrebim blagu riječ, nekad iz mene izbije Dinarac i čovjek, ali znam koja je mjera ljudskog ponašanja“, rekao je jednom prilikom mitropolit Amfilohije.

Rođen je na Božić 1938. kao Risto Radović u Barama Radovića u blizini Manastira Morače.

Mitropolit Amfilohije u mladosti

Potomak je vojvode Mine Radovića koji je prisajedinio Moraču Crnoj Gori 1820. godine. Amfilohije je često govorio – vaspitavan sam uz gusle i pripovijedanja o čojstvu i junaštvu.

Važio je za jednog od najobrazovanijih vladika u Srpskoj pravoslavnoj crkvi, a napisao je i preveo više od 20 knjiga. Govorio je grčki, ruski, italijanski, nemački i francuski, a u naučnom radu koristio se starogrčkim, latinskim i crkvenoslovenskim.

Diplomirao je na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu 1962. godine, uporedo je studirao i na Filozofskom. Postdiplomske studije nastavlja u Bernu i Rimu, gdje je magistrirao, a u Atini je doktorirao. Profesor na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu postao je sedamdesetih godina, a u dva navrata bio je i dekan.

Episkop Banatski postaje 1985., i u Banatu će biti do 1990. kada se vraća u Crnu Goru. Kada je došao na Cetinje pričao je – tada je malo ko ovdje znao ko je Sveti Petar Cetinjski, ali svi su u kućama imali slike Josipa Broza. Često je govorio da ljudi na ovim prostorima boluju od najopakije bolesti koja se zove brozomora.

Mitropolit Amfilohije tokom sahranjivanja mrtvih na Kosovu i Metohiji

Sahranjivao ubijene na Kosovu i Metohiji 1999. i branio Džamiju u Beogradu
Mitropolit Amfilohije 1999. godine na Кosovu i Metohiji sakupljao je oskrnavljene kosti ubijenih ljudi i sahranjivao ih. On je sakupljao kosti i svakom umrlom služio opelo u vrijeme kada niko nije smio kročiti na ratom zahvaćenu kolijevku srpskog roda.

Mitropolit Amfilohije brani Barjakli džamiju u Beogradu 2004. godine, Foto: Twitter

17. marta 2004. godine branio je Bajrakli džamiju od beogradske omladine koja je revoltirana paljenjem crkava na Кosovu kamenovala ovaj vjerski objekat. Pozivao je i tada, a i poslednjih dana na mir i ljubav, uvijek služeći Bogu i svome narodu.

Ako je briga o dostojanstvu naroda politika, onda se jesam bavio politikom“

Njegovi sledbenici govorili su da je za poslednjih 30 godina, koliko je mitropolit, u Crnoj Gori obnovljeno ili sagrađeno više pravoslavnih hramova nego u vrijeme Nemanjića.

Protivnici su ga kritikovali da se previše bavio politikom. A on je u jednom intervjuu za RTS odgovorio – ako je briga o biću naroda i o njegovom dostojanstvu politika, onda se jesam bavio politikom.

Bio je zamjenik patrijarha Pavla od 2007. do njegove smrti 2009. i nakon toga do izbora patrijarha Irineja 2010. godine. Tih godina pitali su ga da li sebe vidi kao kao novog patrijarha, a on je odgovorio: „neće me se Crnogorci tako lako ratosiljati“.

Mitropolit Amfilohije i patrijarh Pavle

Govorio je da je samo Albanija Envera Hodže bila više ateistička zemlja od socijalističke Crne Gore, ali je i sam bio iznenađen 30 godina kasnije brojem ljudi na litijama koji su protestovali zbog usvajanja zakona o slobodi vjeroispovijesti.

Govorio na sahranama Bulatovića, Đinđića, Kiša… Bio svjedok istorije

Bio je svjedok važnih istorijskih događaja. Bio je na Cetinju 1989. prilikom povratka posmrtnih ostataka kralja Nikole. Govorio je na sahranama Danila Kiša, Zorana Đinđića, Momira Bulatovića.

Blagoje Jovović njemu se ispovijedio u manastiru Ostrog 1999. i prvi put rekao da je on izvršio atentat na Antu Pavelića.

Govorio je da neće umrijeti, a da na vrh Lovćena ne vratim Njegoševu kapelu, koja je srušena 1974. godine, i na čijem mjestu je napravljen mauzolej, rad Ivana Meštrovića.

Mitropolit Joanikije i blaženopočivši mitropolit Amfilohije, Foto: Savo Prelević

Kada je lider DPS-a i predsjednik Crne Gore Milo Đukanović najavio da će raditi na obnovi autokefalne crnogorske crkve, mitropolit Amfilohije je poručio da je to prvi put u istoriji da ateista hoće da pravi crkvu.

Mitropolit Amfilohije predvodi jednu od litija u Podgorici

Jedan je od najzaslužnijih što je nakon tri decenije Đukanovićev DPS postao opozicija u Crnoj Gori.

Pišu: Berane online / agencije

Dolazak mitropolita Amfilohija na Kosovo

Dolazak mitropolita Amfilohija na Kosovo