EKONOMIJA
PODACI DRŽAVNIH INSTITUCIJA
U Rožajama, Plavu i Gusinju više korisnika socijalne pomoći nego radnika
Penzionera je više nego radnika u 16 opština, dok su penzije na sjeveru daleko ispod prosjeka. U četiri opštine prosječna plata je niža od budućeg minimalca od 450 eura
U 16 crnogorskih opština, od ukupno 24, penzionera ima više nego zaposlenih. U osam opština nezaposleni su brojniji od zaposlenih, dok u tri opštine Rožajama, Plavu i Gusinju ima više i korisnika socijalne pomoći nego radnika. U četiri opštine prosječna plata je niža od budućeg minimalca od 450 eura.
To pokazuju podaci Uprave za statistiku Monstat, Zavoda za zapošljavanje, Fonda PIO i Ministarstva finansija i socijalnog staranja, odnosno centara za socijalno staranje.
U 13 opština na sjeveru žive 22 hiljade zaposlenih, što je 15 odsto ukupnog broja od 145 hiljada u Crnoj Gori, dok je na istom području evidentirano 25 hiljada nezaposlenih što je 47 odsto, ili skoro polovina ukupnog broja nezaposlenih. U sjevernom regionu živi i 30 hiljada penzionera, što je 25 odsto od ukupnog broja. Socijalnu pomoć (članovi porodica za koje se dobija materijalno obezbjeđenje porodice) na sjeveru dobija 13,8 hiljada stanovnika, što je 52 odsto od ukupnog broja na nivou cijele države.
Foto: Vijesti
Ovo pokazuje da desetine miliona eura koje su proteklih decenije date na “regionalni razvoj” nisu dale nikakve rezultate.
U Rožajama najgora situacija
Prema ovim podacima, ekonomski najugroženiji su stanovnici Rožaja gdje ima 2,4 hiljade radnika, 2,6 hiljada penzionera, 5,1 hiljada nezaposlenih i 5,1 hiljada korisnika socijalne pomoći. Odnosno na 2,4 hiljade zaposlenih ima 12,8 hiljada ugroženih kategorija.
U Plavu i Gusinju, za koje Monstat i dalje vodi podatke o zaposlenima kao da je jedna opština, postoji 1,2 hiljade radnika, 1,5 hiljada penzionera, 2,8 hiljada nezaposlenih i 1,6 hiljada korisnika pomoći.
Foto: Vijesti
U Beranama i Petnjici, za koje takođe Monstat i dalje vodi podatke kao za jednu opštinu, ima četiri hiljade radnika, a 5,7 hiljada penzionera, 6,2 hiljade nezaposlenih i 3,2 hiljade korisnika pomoći. Iako je Berane po broju stanovnika pet puta veće od Petnjice, od ukupnog broja korisnika socijalne pomoći 2,2 hiljada otpada na samo Berane a hiljadu na Petnjicu. Razlika je i u samoj zaradi, prosječna u Beranama je 523, a u Petnjici 440. I prosječna penzija je u Beranama 242 eura, a u Petnjici 169.
Pljevlja i Kolašin su jedine opština na sjeveru u kojoj je prosječna plata veća od državnog prosjeka. U Pljevljima je prosječna zarada 560, 27 više od državnog prosjeka, dok je Kolašinu 535 ili dva eura veća od prosjeka. U Pljevljima je veliki broj radnika angažovan u Rudniku uglja i Termoelektrani, što je razlog ovako visokog prosjeka, dok uzrok većih zarada u Kolašinu može biti to što više nema značajne privrede pa je većina od nešto manje od hiljadu radnika zaposlena u opštinskoj administraciji ili drugim institucijama i državnim preduzećima. I u mnogim drugim opštinama na sjeveru prosjek plata od preko 500 eura održava javni sektor.
Foto: Vijesti
Foto: Vijesti
Penzije na sjeveru daleko ispod prosjeka
Penzije daleko niže od prosjeka u Rožajama, Plavu, Andrijevici, Gusinju, Petnjici, Bijelom Polju, potvrđuju situaciju o ogromnom broju zaposlenih koji su takozvani gubitnici tranzicije u proteklih 30 godina. Odnosno, mnogi od njih su ostali bez radnih mjesta usljed propadanja velikog broja preduzeća, u kojima su izgubili radni staž ili im je on na kraju, usljed stečaja, povezan na minimalnu zaradu. Najniža prosječna penzija je u Petnjici 169 eura, Gusinju 196, Rožajama 213, Andrijevici 214, Plavu 225, Bijelom Polju 230 eura…
U četiri opštine prosječna zarada je manja od buduće minimalne zarade od 450 eura, to su Bijelo Polju sa 439, Ulcinj i Petnjica sa po 440 i Herceg Novi sa 444 eura. Nije poznat iznos prosječne zarade u novim opštinama Gusinju i Tuzima, jer se njihov prosjek i dalje vodi sa opštinama od kojih su se odvojile.
Prestonicu drže penzioneri
Da i u centralnoj regiji ima nerazvijenih opština pokazuju primjeri Cetinja i Danilovgrada. U prijestonici ima 2,9 hiljada zaposlenih, a 4,2 hiljade penzionera, skoro hiljadu i po nezaposlenih i 516 korisnika socijalne pomoći, odnosno broj izdržavanih kategorija penzionera, nezaposlenih i korisnika socijalne pomoći je više nego duplo od broja zaposlenih. U Danilovgradu na 2,9 hiljada radnika ima 5,1 hiljadu penzionera, nezaposlenih i korisnika pomoći.
Prosječna plata na Cetinju je 520 eura, 13 eura manja od državnog prosjeka, a i ovako visoka zarada je nastala jer značajan broj zaposlenih radi o opštinskoj administraciji ili državnim ustanovama kojima je sjedište u prestonici. U Danilovgradu je prosječna zarada 466 eura, 67 eura niža od državnog prosjeka ali i svega 16 eura veća od buduće minimalne zarade od 450 eura, koliko je predviđeno da će iznositi od 1. januara ako u Skupštini bude usvojen projekat Vlade “Evropa sad”.
U nekadašnjem centru crnogorske industrije, Nikšiću, sada je zaposleno svega 11 hiljada radnika, dok ovaj grad ima 16 hiljada penzionera, 5,6 hiljada nezaposlenih i 3,4 hiljade korisnika socijalne pomoći. Prosječna plata od 505 eura je nešto ispod državnog prosjeka, dok je prosječna penzija u ovom gradu od 305 eura malo iznad državnog prosjeka. To pokazuje da su nekada radnici u Nikšiću imali dobre plate i koeficijente za buduće penzije. U odnosu na period prije pandemije korona, Nikšić je izgubio tri hiljade radnih mjesta.
Podgorica izgubila 27 hiljada radnih mjesta
U Podgorici, zajedno sa Tuzima, sada radi 66,7 hiljada radnika, što je 46 odsto od ukupnog broja radnika u Crnoj Gori. Broj radnih mjesta u glavnom gradu u 2019. godini iznosio je 93 hiljade, da bi u 2020. pao na 81 hiljadu, a sada na 66,7 hiljada.
Najbolji odnos između broja zaposlenih i ostalih kategorija stonavništva ima Budva, sa 10,7 hiljada radnika, 3,2 hiljade penzionera, 932 nezaposlenih i 99 korisnika socijalne pomoći. Prosječna plata je tek nešto veća od prosjeka sa 539 eura, kao i penzija od 302 eura u odnosu na državni prosjek. Prosječna plata u ovom gradu ne prati njegov ekonomski razvoj, jer je veliki broj zapsolenih angažovan u ugostiteljstvu, gdje je često zvanična zarada na nivou minimalne ili tek nešto iznad tog iznosa. U odnosu na 2019. godinu metropola turizma je izgubila šest hiljada radnih mjesta.
Najniža prosječna zaradu na primorju je u Ulcinju i iznosi 440 eura, kao i najniža prosječna penzija od 248 eura. Broj zaposlenih je 3,7 hiljada, a penzionera 3,1 hiljada, nezaposlenih hiljadu i po i 517 korisnika socijalne pomoći.
U Baru su prosječne plate od 520 eura i penzije od 279 eura, niže od državnog prosjeka. Zaposlenih u Baru je sada 9,2 hiljade, tri i po hiljade manje nego 2019.
U Tivtu najveće i plate i penzije
Najveća prosječna zarada ali i najveća prosječna penzija je u Tivtu 617 i 358 eura. Uzrok za veće zarade od prosjeka je više stranih kompanija koje daju značajno veće zarade. Tivat je i grad sa najznačajnijim učešćem visokih vojnih penzija.
Iako se i u Herceg Novom značajan broj stranih investicija zaposlenih je tek nešto više nego, penzionera 7,3 hiljade naspram 7 hiljada. Prosječna plata u najvećem bokeljskom gradu je 444 eura, 90 eura niža od državnog prosjeka. Razlog za to može biti to što značajan broj radi u ugostiteljstvu i na građevini, sa zvaničnom prijavom na minimalnoj zaradi.
U Kotoru ima 5,2 hiljade radnika, a 4,9 hiljada penzionera. Prosječna zarada je 566 eura, a prosječna penzija 332 eura.
Da li je za dvije godine izgubljeno 60 hiljada radnih mjesta?
U septembru 2019. godine Crna Gora je imala zvanično prema Monstatu 205 hiljada zaposlenih dok je sada ta brojka 146 hiljada, odnosno skoro 60 hiljada manje.
Prema podacima Monstata u oblasti trgovine tada je radilo 40 hiljada zaposlenih a sada 29 hiljada, u oblasti ugostiteljstva i hotelijerstva sada ima 10 hiljada radnika a prije dvije godine je bilo 18 hiljada, u prerađivačkoj industriji bilo je 13 hiljada a sada je devet hiljada radnika, u građevinarstvu je bilo 14 a sada osam hiljada zaposlenih…
Monstat pokazuje da je do pada zaposlenih došlo i u sektoru državne uprave i socijalnog osiguranja i to sa 22 na 18,4 hiljada, kao i u obrazovanju sa 15 na 12 hiljada, zdravstvu sa 12,7 na 11,2 hiljade…
Broj nezaposlenih je za dvije godine porastao sa 34 na 54 hiljade.
Ministar finansija Milojko Spajić, nedavno je kazao da ne vjeruje u tačnost podataka o ovako velikom pada broja zaposlenih, jer njihovi prihodi od dažbina na zarade su neznatno manji nego 2019, kao i da se veliki broj ljudi prijavio na biro da bi dobijao pomoć koju su dodatno dijelili tokom krize.
On je naveo da će uskoro imati reviziju ovih statističkih podataka.
EKONOMIJA
Spajić: Neće biti poskupljenja struje
„Vlada je pronašla način da zaštiti građane“, poručio je premijer
Računi za struju za građane ostaće isti od 1. januara, dogovoreno je na današnjem sastanku premijera Milojka Spajića sa ministrom energetike Sašom Mujovićem, direktorom CEDIS-a Vladimirom Ivanovićem i direktorom CGES-a Ivanom Asanovićem.
„Nakon što je Regulatorna agencija za energetiku odlučila da poveća cijene za mrežne usluge, zbog čega bi od januara 2025., poskupila struja, sastao sam se sa ministrom energetike i direktorima CEDIS-a i CGES-a. Vlada poštuje odluku regulatora i čuva stabilnost energetskog sektora, ali je pronašla način da zaštiti građane, koji, nakon što EPCG nije povećala cijenu aktivne energije, na svojim računima neće osjetiti ni povećanje mrežnih usluga! Dakle, nema povećanja računa za struju u bilo kom obliku za naše građane, od januara 2025“, saopštio je premijer Milojko Spajić za RTCG.
Spajić je napomenuo da odluka regulatora ostaje, te da će elektroenergetski sistem biti očuvan, ali da je pronađeno rješenje da računi i cijene električne energije ostanu isti.
„Pronašli smo način da subvencioniramo taj dio i da građani uopšte ne osjete povećanje na svojim računima“, kazao je Spajić.
EKONOMIJA
Od januara skuplja struja u Crnoj Gori
Struja će biti skuplja za 3,41 odsto za skoro sva domaćinstva u Crnoj Gori
Cijena struje od januara 2025. godine biće veća za 3,41 odsto za sva domaćinstva sa dvotarifnim brojilom, saopšteno je iz Regulatorne agencije za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti (REGAGEN).
U ovu kategoriju spadaju skoro sva domaćinstava u Crnoj Gori.
Povećanje se odnosi na uvećanje regulatorno dozvoljenih prihoda za Crnogorski elektrodistributivni sistem (CEDIS) koji je odobren krajem prošle godine sa primjenom od januara 2025. kao i za djelimično smanjenje stavke za Crnogorski elektroprenosni sistem (CGES) o čemu je REGAGEN danas donio odluku.
Elektroprivreda Crne Gore (EPCG) nije dio ovog povećanja cijena struje, jer ona odluku o povećanju svoje stavke na računu – aktivne energije može donijeti bilo kada, bez potrebne saglasnosti REGAGEN ako su joj povećani troškovi proizvodnje ili kupovine struje iz uvoza.
Premijer Milojko Spajić rekao je 1. novembra da se cijena struje neće uvećati od januara 2025. godine.
U današnjem saopštenju REGAGEN se navodi da je odlukom te agencije od 24. februara 2022. godine, utvrđeno da regulatorni period za operatora prenosnog sistema i operatora distributivnog sistema traje od 1. januara 2023. godine do 31. decembra 2025. godine.
„Odlukom o utvrđivanju regulatorno dozvoljenog prihoda i cijena za korišćenje prenosnog sistema električne energije za period 01.01.2023-31.12.2025. godina (‘Službeni list CG’, broj 131/22), utvrđen je regulatorno dozvoljeni prihod i cijene za korišćenje prenosnog sistema električne energije za 2025. godinu, dok su cijene za korišćenje sistema za ostale korisnike priključene na distributivni sistem električne energije za 2025. godinu predmet Odluke o utvrđivanju regulatorno dozvoljenog prihoda i cijena za korišćenje distributivnog sistema električne energije za 2024. i 2025. godinu („Službeni list CG“, broj 107/23)“, piše u saopštenju REGAGEN.
Iz te institucije su dodali da uz pretpostavku primjene iste cijene električne energije koju određuje snabdjevač u 2025. godini kao u 2024. godini, navedene odluke rezultirale bi povećanjem mjesečnog računa za:-
1,08% za prosječnog kupca priključenog na 35 kV naponski nivo;
4,52% za prosječnog kupca priključenog na 10 kV naponski nivo;
7,60% za prosječnog kupca sa mjerenjem snage priključenog na 0,4 kV naponski nivo;
4,84% za prosječnog kupca bez mjerenja snage sa jednotarifnim mjerenjem priključenog na 0,4 kV naponski nivo (domaćinstva);
5,73% za prosječnog kupca bez mjerenja snage sa dvotarifnim mjerenjem priključenog na 0,4 kV naponski nivo (domaćinstva).
„Međutim, do gorenavedenog procentualnog uvećanja neće doći jer je sproveden postupak utvrđivanja korekcija cijena za korišćenje sistema u toku regulatornog perioda. Naime, Regulatorna agencija za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti (Agencija) je početkom jula tekuće godine započela kontrolu rada i poslovanja ‘Crnogorskog elektroprenosnog sistema’ AD Podgorica (CGES) u pogledu ostvarenih prihoda i troškova poslovanja u 2023. godini, saglasno članu 48 stav 1 tačka 1 Zakona o energetici, a u vezi sa članom 61 stav 2 Zakona o energetici. Navedenim članom je propisana obaveza Agencije da utvrdi korekciju regulatorno dozvoljenog prihoda Operatora prenosnog sistema i cijena za korišćenje sistema u slučaju kada je tokom perioda primjene utvrđenih cijena, odstupanje troškova na koje energetski subjekat ne može uticati, prihoda od regulisane djelatnosti, ostalih prihoda, amortizacije i povrata na sredstva, kumulativno veće od 10% u odnosu na regulatorno dozvoljeni prihod koji se transponuje u cijene“, piše u saopštenju.
Iz REGAGEN su naveli da je na osnovu podataka i dokumentacije dostavljenih od strane CGES, utvrđeno da su se stekli uslovi iz citiranog člana, pa je Agencija 3. oktobra 2024. godine pokrenula postupak utvrđivanja korekcija u toku regulatornog perioda 2023-2025. godina.
„U okviru navedenog postupka održana je javna rasprava od 23. do 30. oktobra, a obezbijeđeno je učešće zainteresovane javnosti i na otvorenom dijelu sjednice Odbora Agencije, koja je održana, 18. novembra, kada je i donijeta Odluka o utvrđivanju korekcija regulatorno dozvoljenog prihoda Operatora prenosnog sistema električne energije i cijena za korišćenje sistema električne energije u toku regulatornog perioda 2023-2025. godina (Odluka o korekcijama)“, piše u saopštenju.
Iz REGAGEN su naveli da su predmetnom odlukom utvrđene korekcije u iznosu od 9.541.081,72 eura, u korist korisnika prenosnog sistema električne energije, koje će se primjenjivati u 2025. godini, od čega se:iznos od 4.062.810,18 eura odnosi na korekciju u korist proizvođača električne energije priključenih na prenosni sistem, aiznos od 5.478.271,54 eura na korekciju u korist ostalih korisnika prenosnog sistema.
„Navedene korekcije uticale su i na smanjenje cijena za ostale korisnike priključene na distributivni sistem, a koje su bile utvrđene pomenutom Odlukom o utvrđivanju regulatorno dozvoljenog prihoda i cijena za korišćenje distributivnog sistema električne energije za 2024. i 2025. godinu („Službeni list CG“, broj 107/23). Ipak, kako nije došlo do promjene regulatorno dozvoljenog prihoda Operatora distributivnog sistema jer za to nijesu ispunjeni uslovi iz člana 61 stav 2 Zakona o energetici, u 2025. godini će doći do određenog rasta cijena za korišćenje sistema za ostale korisnike priključene na distributivni sistem električne energije u odnosu na cijene u 2024. godini“, poručili su iz REGAGEN.
Oni navode da uz pretpostavku primjene iste cijene električne energije (koju određuje snabdjevač) u 2025. godini kao u 2024. godini, primjena Odluke o korekcijama rezultiraće procentualno manjim povećanjem mjesečnog računa u 2025. godini u odnosu na 2024. godinu, tj. doći će do povećanja mjesečnog računa za:
0,62% za prosječnog kupca priključenog na 35 kV naponski nivo;
2,46% za prosječnog kupca priključenog na 10 kV naponski nivo;
4,51% za prosječnog kupca sa mjerenjem snage priključenog na 0,4 kV naponski nivo;
2,93% za prosječnog kupca bez mjerenja snage sa jednotarifnim mjerenjem priključenog na 0,4 kV naponski nivo (domaćinstva);
3,41% za prosječnog kupca bez mjerenja snage sa dvotarifnim mjerenjem priključenog na 0,4 kV naponski nivo (domaćinstva).
„Kod najbrojnije kategorije kupaca, primjena utvrđenih korekcija u ovom postupku rezultira povećanjem mjesečnog računa u 2025. godini za kupce sa prosječnom potrošnjom iz kategorije domaćinstva sa dvotarifnim mjerenjem za 1 euro u odnosu na račun u 2024. godini, uz pretpostavku primjene iste cijene električne energije koju određuje snabdjevač kao u 2024. godini“, zaključuje se u saopštenju REGAGEN.
EKONOMIJA
Spajić: Crnoj Gori ništa ne fali!
„Bruto društveni proizvod (BDP) će se duplirati sljedeće godine na osam milijardi“, kazao je premijer na pres konferenciji povodom predstavljanja Budžeta za 2025. godinu
Ministar finansija Novica Vuković kazao je da na naplatu dolazi 820 miliona dugova, te da su projektovani prihodi budžeta za 2025. godinu 2,88 milijardi eura, dok su nedostajuća sredstva 1,140 milijardi eura…
Predsjednik Vlade Milojko Spajić i ministar finansija Novica Vuković predstavili su na konferenciji za medije Predlog zakona o budžetu za 2025. godinu, ističuči da su osnovne poruke budžeta kontinuirani pozitivni ekonomski trendovi sa ostvarenjem stope realnog rasta od 4,8 odsto, i ograničavanje inflatornih pritisaka.
Vuković je kazao da su projektovani prihodi budžeta za 2025. godinu 2,88 milijardi eura, dok su nedostajuća sredstva 1,140 milijardi eura.
Prema njegovim riječima, 820 miliona dugova dospijeva na naplatu, dok su izdaci četiri milijarde eura i 505 miliona veći su od ovogodišnjih.
foto: Luka Zeković
„Realni ekonomski rast u narednoj godini je projektovan na 4,8 odsto, a BDP na 7,9 milijardi eura“, kazao je Vuković na pres konferenciji povodom predstavljanja Predloga budžeta za 2025. godinu.
On je naveo da je deficit budžeta 280 miliona eura, koliko iznosi i kapitalni budžet, koji je veći od ovogodišnjeg za 40 miliona.
„Za prava iz oblasti Fonda PIO namijenjeno je 777 miliona, za sektor saobraćaja 242 miliona, a za obrazovanje 362 miliona… Iz kapitalnog budžeta biće finansiran 341 projekat“, naveo je Vuković, koji tvrdi da mandatorni troškovi budžeta (plate, penzije, socijala) neće biti finansirani iz zaduživanja.
Vuković je naveo da će se u narednoj godini iz rezerve prenijeti 240 miliona eura, dok su planirali da se zaduže 900 miliona i da ostavljaju prostor za još pola milijarde za srednjeročno zaduživanje.
„Saldo više neće biti nula“
Predsjednik Vlade Milojko Spajić ponovio ranije izrečene stavove o „sprženoj zemlji“ koju je ostavila vlast prije 30. avgusta 2020. godine i da 43. Vlada, na čijem čelu je bio Dritan Abazović, nije pokrenula nijednu reformu.
Premijer je preporučio novinarima da ne stavljaju naslove u kojima „državi nešto fali“…
„Državi ništa ne fali“, rekao je on na pres konferenciji.
Spajić tvrdi da Crna Gora po ulasku u Evropsku uniju može ući u eurozonu.
„BDP će se duplirati sljedeće godine na osam milijardi i to će biti zbog prosječnog realnog rasta“, istakao je Spajić.
On je kazao da ćemo imati tekući suficit budžeta, te da će cijeli deficit ići na kapitalne investicije.
Spajić je kazao da su zaustavili rast cijena i da se na tome neće stati, nego će raditi na daljem sniženju.
Spajić je istakao da „saldo više neće biti nula, nego će biti pozitivan“.
Lovac Dragan Bojović je heroj regiona: Prijavio Balijagića policiji, vidio tragove u snijegu
Uhapšen Goran Vesić i još 10 osoba zbog pada nadstrešnice na željezničkoj stanici u Novom Sadu
Uhapšen Alija Balijagić u selu Pribojska Goleša
Joković: Andrijevica će poslije izgradnje autoputa doživjeti renesansu, kao što je Kolašin
Sjutra je Aranđelovdan – slava Vasojevića
Ubijena žena u dvorištu kuće u Podgorici
Uhapšen Alija Balijagić u selu Pribojska Goleša
Lovac Dragan Bojović je heroj regiona: Prijavio Balijagića policiji, vidio tragove u snijegu
Dvije osobe osumnjičene za ubistvo žene u Podgorici
Berane: Zatvoren glavni ulaz ka aerodromskoj pisti betonskim barijerama
HRONIKA3 дана agoUbijena žena u dvorištu kuće u Podgorici
HRONIKA14 сати agoUhapšen Alija Balijagić u selu Pribojska Goleša
HRONIKA6 сати agoLovac Dragan Bojović je heroj regiona: Prijavio Balijagića policiji, vidio tragove u snijegu
POLITIKA4 дана agoPrvi rezultati izbora u Budvi: Nekadašnji DF i lista Nikole Jovanovića po 9 mandata, DPS 7, PES i Demokarte 3…
HRONIKA1 дан agoDvije osobe osumnjičene za ubistvo žene u Podgorici
DRUŠTVO1 дан agoBerane: Zatvoren glavni ulaz ka aerodromskoj pisti betonskim barijerama
