Jedna od najznačajnijih jugoslovenskih i srpskih glumica, dugogodišnja članica ansambla Jugoslovenskog dramskog pozoršta (JDP), Rada Đuričin, preminula je danas u Beogradu, saopšteno je iz JDP-a.

Radojka Rada Đuričin rođena je 31. maja 1934. u Vršcu, gdje je završila osnovnu školu i gimnaziju. Studije glume upisala je 1954. nа Аkademiji za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu, u klasi profesora Josipa Kulundžića, zajedno sa Radmilom Andrić, Nikolom Simićem, Ružicom Sokić, Batom Živojinovićem… Glumu je diplomirala 1958, a naredne godine i jugoslovensku književnost na Filozofskom fakultetu u Beogradu.

Debitovala je 1958, ulogom Ane Frank u predstavi „Dnevnik Ane Frank „Narodnog pozorišta u Beogradu. Od te, pa do 1998. godine bila je članica ansambla Jugoslovenskog dramskog pozorišta. Brzo je postala prepoznata, ali i voljena širom bivše Jugoslavije.

“Imala sam sreću da se bavim poslom koji je u suštini igra, djetinjstvo, nešto što čovjeka drži u nekoj vrsti mladosti. Drugima je lakše sa onima koji nose neku vedrinu nego sa onima koji su jako zabrinuti. Ali ti koji su jako zabrinuti u prvom redu je to teško za njih same, a onda i za nas koji ih slušamo nije baš lako”, rekla je u jednom ranijem intervjuu za Vijesti.

Sarađivala je sa najuglednijim rediteljima ovih prostora, kao što su: Hugo Klajn, Mata Milošević, Bojan Stupica, Miroslav Belović, Branko Pleša, Dejan Mijač, Boro Drašković, Ljubiša Ristić, Milenko Maričić, Vida Ognjenović, Ljubomir Draškić, Jagoš Marković…

Tokom svoje duge karijere, igrala je i u predstavama Narodnog pozorišta u Beogradu, Ateljea 212, Zvezdara teatra, KPGT-a, Bitef teatra, Malog pozorišta „Duško Radović“, Narodnog pozorišta u Nišu i u Užicu, Madlenijanuma, i drugih, manjih i nezavisnih pozornica, ali je najviše uloga, više od 40, odigrala na scenama svoje kuće – JDP-a.

„U trenutku kada se pipremamo da obilježimo 40. godina od prve predstave Zvezdara teatra „Mrešćenje šarana“ u kojoj je igrala i Rada Đuričin, primili smo vijest da nas je napustila i da će uz nas biti sa nekog drugog mjesta. Pamtićemo je po osmijehu, entuzijazmu i lakoći koja ju je pratila“, saopštili su iz Zvezdara teatra.

Iz pozorišta „Slavija“ takođe su sa žaljenjem objavili smrt velike glumice.

„Danas nas je napustila naša draga, predivna, fantastična i jedinstvena osoba i glumica, Rada Đuričin. Hvala za sve lijepe trenutke, na sceni, kao i van scene“, saopštili su.

Iz JDP-a su istakli da je Rada Đuričin na kamernim scenama sa posebnim žarom kreirala i igrala monodrame i duodrame, i za njih dobijala nagrade.

„Njene predstave „Pohvala ludosti“, „011“, „Krај vikenda“, „Strah od letenja“ doživjele su po više od 500 izvođenja širom Jugoslavije, ali i u brojnim zemljama svijeta – u Evropi, Americi, Australiji“, dodali su iz JDP-a.

Rada Đuričin ostvarila je veliki broj uloga i u igranim filmovima i televizijskim serijama. Osvojila je brojne nagrade, kako u pozorištu, tako i van njega, a fFilm „Osma vrata“ donio joj je Debitantsku nagradu na Filmskom festivalu u Puli 1959. godine. Ukazom Predsednika Republike Srbije, 2018. godine, Rada Đuričin je dobila Zlatnu medalju za zasluge.

Rada Đuričin je napisala i objavila dvije knjige: „Tajna crne ruke: dnevnik jedne glumice“ (1999) i „Moje monodrame“ (2005). Prevela je i djela „O ja sam vrlo, vrlo srećna“ Daria Foa i Franka Rame i „Isidora“ Martina Šermana. Bila je novinarka-voditeljka u Radio Beogradu.

U kategoriji studentskog fima na 37. Filmskom festivalu Herceg Novi nagrađen je film „Gabi“ mladog reditelja iz Berana Dušana Vojinovića (Fakultet dramskih umjetnosti na Cetinju).

Vojinović

„Zahvalio bih se organizaciji hercegnovskog festivala i cijeloj ekipi koja je učestvovala u kreiranju ovog filma. Ova nagrada će sigurno biti motivacija za dalji rad, a festival u Herceg Novom jedna od najljepših uspomena u dosadašnjem radu“, kazao je Vojinović za Portal Berane online.

Podsjetimo, svečanom dodjelom nagrada završen je 37. Filmski festival Herceg Novi – Montenegro film festival, koji je pod motom „Sve boje filma“ održan od 23. do 29. avgusta.

Vojinović

Grand Prix – Veliku Zlatnu mimozu na festivalu osvojio je film „Čuvari formule“ reditelja Dragana Bjelogrlića.

Dragan Bjelogrlić (Foto: CG News)

Žiri u sastavu Lordan Zafranović (predsednik), Pjer Žalica i Pavle Simonović (članovi) istakli su da je ovo ostvarenje „izuzetan bioskopski film koji u svim svojim elementima na uzbudljiv način, publici prezentuje dio velike opasnosti za svijet kad je u pitanju atomska energija“.

„Priznanje od izuzetnog žirija“

Dragana Bjelogrlića je gromoglasno pozdravila publika na Kanli Kuli, a on je, između ostalog, kazao:

„Dobio sam ovo priznanje od izuzetnog žirija, u izuzetno jakoj konkurenciji i zaista mi to mnogo znači.

U izjavama za medije svesrdno i argumentovano je isticao važnost filmskih festivala i apostrofirao značaj hercegnovskog filmskog festivala.

Internacionalna produkcija ovog filma ocijenjena je kao vrhunska realizacija, pa mu je pripala i nagrada koja nosi ime producenta i dugogodišnjeg direktora Festivala – Zorana Živkovića.

Ostali dobitnici

Zlatna mimoza za najbolju režiju dodijeljena je reditelju Goranu Stolevskom za film „Domaćinstvo za početnike“, za scenario Jeleni Paljan za film „Proslava“, a Specijalno priznanje otišlo je u ruke reditelja Mladena Đorđevića za film „Radnička klasa“.

Zlatna mimoza za najbolju žensku ulogu dodijeljena je Jeleni Đokić za ulogu u filmu „Svemu dođe kraj“ a za mušku Marku Janketiću za rolu mehaničara u filmu „Pontonovo srce“.

Žiri Federacije filmskih kritičara Evrope i Mediterana (FEDORA) koji je ove godine radio u sastavu: Zlatko Vidačković – predsednik, Mikelanđelo Mesina i Marija Ivanović – Nikičević donio je odluku da nagradu za najbolji dodijeli filmu „Živi i zdravi“ Ivana Marinovića i Specijalno priznanje filmu „Majka Mara“ Mirjane Karanović.

U kategoriji studentskog fima na Filmskog festivalu Herceg Novi nagrađeni su pored filma Vojinovića još i filmovi „Komšijske bubice Filipa Zadra i Ivane Ožegović (zagrebačka akademija) i „Alenka“ Kristijana Irgla (ljubljanska Akademija).

Najbolji dokumentarni film je „Stolar“ (Xelil Sehhragerd) a apostrofirani su i „Moody“ (Karolina Karwan, Tomasz Ratter) i „Pjesma koju smo pevali“ (Eni Sakab).

Podsjetimo, Nagrada „Milan Žmukić“ za poseban doprinos afirmaciji festivala dodijeljena je Radu Šerbedžiji, na ceremoniji svečanog otvaranja 37. FFHN-MFF.

Spomen-kompleks “Sloboda” na brdu Jasikovac u Beranama, poslije punu deceniju od kada je prvi put pokrenuta inicijativa, konačno je proglašen za kulturno dobro od nacionalnog značaja.

Direktorica Polimskog muzeja, Violeta Folić, kazala je Portalu RTCG da je Uprava za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore rješenje o tome donijela prošlog mjeseca i obavijestila Opštinu Berane, kao imaoca kulturnog dobra.

“Mi smo negdje od 2013. godine uporno slali inicijative, i evo sada konačno dočekali da se ovaj spomenik proglasi kulturnim dobrom. Mnogo je važno da je spomen kompleks dobio status kulturnog dobra od nacionalnog značaja, jer to znači da država ima pravo i obavezu da vodi dalju brigu o ovom značajnom spomen kompleksu u Beranama”, kazala je Folić.

Ona je objasnila da su upravo zbog toga ranije prekunute aktivnosti koje su bile u završnoj fazi izrade idejnog rješenja uređenja i valorizacije spomen-kompleksa Jasikovac.

“Proglašenje nacionanim kukturnim dobrom podrazumijeva, naime, da mi više ne možemo tamo raditi ništa bez saglasnoti, odobrenja i konsultovanja Uprave za zaštitu kulturnih dobara”, kazala je Folić.

Prema njenim riječima ono što će najprije uslijediti je raspisivanje konkursa za izradu novog idejnog rješenja, koji bi trebalo da bude međunarodnog karaktera, da bi zatim čitav spomen kompleks i brdo Jasikovac iznad Berana, dobili novo ruho, uz odobrenje Uprave za zaštitu kulturnih dobara.

Na brdu Jasikovac, koje se nalazi na samo kilometar od centra grada, sada već daleke 1977. godine podignut je jedinstven spomenik na području Crne Gore.

Spomenik je djelo poznatog arhitekte Bogdana Bogdanovića i predstavlja simbol borbe za oslobođenje koja se vodila u ovom kraju tokom balkanskih, Prvog i Drugog svjetskog rata.

Spomenik je podignut na mjestu gdje su 17. jula 1941. godine njemački okupatori strijeljali beranske rodoljube.

“Spomen-kompleks na Jasikovcu čine spomenik „Slobode“ visok 18 metara. U obliku je kupe i podsjeća na fišek ili zrno metka. Oko kupe je poređano četrdeset velikih blokova poliranog granita na kojima se nalaze natpisi i ornamenti, uklesano je dvesta pedeset kvadratnih metara ornamentike i ispisano 10.000 slova, koja govore o istoriji ovog kraja”, priča Folić.

Ornamentika, kako objašnjava direktorica Polimskog muzeja, odražava najprefinjenije elemente, crnogorske nošnje i oružja, i simboliše plamen i vjetar koji su u proteklim vjekovima harali po Vasojevićima.

“Slova kao bujica slivaju se u riječi i čine čudesan ljetopis pod otvorenim nebom, iz koga se sa uzbuđenjem čita o događajima, zbivanjima, stradanjima i pobjedama naređanim tokom poslednja tri i po stoljeća u beranskom kraju”, kaže Folić.

Spomen-kompleks Jasikovac i parkovska površina čine jedinstvenu cjelinu sa popločanim stepeništem, hodnim stazama i zasvođenim prolazima koji vode ka centralnom dijelu spomenika, koncipiranom kao amfiteatar.

“Tokom 2015. godine izvršena je konzervacija i restauracija spomen–kompleksa. Stručnjaci Polimskog muzeja su očistili sve partije spomenika – kupasti dio, četrdeset stećaka, hodne staze, amfiteatar. Posle čišćenja sve kamene površine su adekvatnim mjerama zaštićene od daljeg propadanja i vraćen mu je prvobitni sjaj”, priča Folić.

Prema njenim riječima parkovska površina spomen-kompleksa se prostire na 24 hektara i daje mogućnost da se uređenjem ovog prostora memorijalni spomen-kompleks sa parkovskom površinom pretvori u centar kulturnog života grada.

“Mjesto na kojem se nalazi pruža najbolji pogled na cijeli grad. Tu bi trebalo da bude bogat sadržaj koji čini ispisana istorija ovog kraja na granitnom kamenju, memorijalna arhitektira i prostor koji dozvoljava i omogućava da ovo izletište sadrži kulturne, sportske i sve druge sadržaje”, kaže direktorica Polimskog muzeja.

Ona dodaje da će uređenjem Memorijalnog spomen kompleksa “Sloboda” na Jasikovcu čitav grad dobiti novu dimenziju.

“Ne postoji bolji prostor za izvođenje pozorišnih predstava na otvorenom u gradu, a ni šire, zbog specifičnog ambijenta i fantastičnog audio-vizuelnog doživljaja, i to se pokazalo u proteklim godinama kada smo tamo, u okviru manifestacije Beransko kulturno ljeto, izmjestili i organizovali niz muzičkih i kulturnih manifestacija”, kaže Folić.

Prema njenom mišljenu, Spomen-kompleks “Jasikovac” će nakon potpunog uređenja biti privlačan kako za lokalno stanovništvo tako i za turiste.

“Proglašenje kulturnim dobrom Crne Gore, ovaj spomen-kompleks će, konačno, biti valorizovan onako kako je to vjerovatno zamišljao čuveni arhitekta Bogdan Bogdanović, kada ga je projektovao”, kazala je direktorica Polimskog muzeja iz Berana.

Izvor fotografija:

https://www.spomenikdatabase.org/berane