Poslanici Socijaldemokrata (SD) Crne Gore, na čelu sa Damirom Šehovićem, predali su u proceduru amandmane na Predlog zakona o popisu stanovništva, domaćinstava i stanova, kojima se održavanje popisa predviđa za najranije u novembru iduće godine, a koji takođe predviđaju da pitanja vezana za vjeroispovijest, nacionalnost i jezik ne budu sastavni dio popisa stanovništva.

„Shodno međunarodnim preporukama a i dosadašnjoj praksi, dva mjeseca odgovarajuća za popis kad je Crna Gora u pitanju su april i novembar, jer treba voditi računa da to bude period kada većina stanovnika boravi u uobičajenom mjestu boravka, da treba izbjegavati zimu s obzirom da, usljed vremenskih uslova, može biti teško ili nemoguće doći do određenih naseljenih područja, kao i da popis treba održati u periodu kada nema značajnih političkih zbivanja, tj. izbora“, kazali su iz SD-a.

Navode i da s obzirom na to da se u prvoj polovini iduće godine Crnu Goru očekuju predsjednički i vanredni parlamentarni izbori, popis je adekvatno održati najranije u novembru 2023. godine.

Govoreći o izbacivanju pitanja o nacionalnoj, odnosno etničkoj pripadnosti, vjeri i maternjem jeziku, Socijaldemokrate ističu da je popis neophodno sprovesti u atmosferi koja je lišena tenzija, te da je cijeli proces neophodno osloboditi političkog uticaja.

U tom smislu, a navodeći praksu u brojnim zemljama EU, te činjenicu da Uredbom Evropskog parlamenta ova pitanja nijesu definisana kao obavezna prilikom održavanja popisa, Socijaldemokrate predlažu da se ona, prilikom idućeg popisa, ne postavljaju.

Iz te partije navode da podatke o nacionalnoj pripadnosti ne prikupljaju: Njemačka, Francuska, Italija, Danska, Švedska, Norveška, Finska, Belgija, Holandija, Švajcarska, Luksemburg, Španija, Portugal, Grčka, Austrija, Slovenija, Island. Podatke o vjerskoj pripadnosti ne prikupljaju: Francuska, Italija, Danska, Švedska, Norveška, Finska, Belgija, Holandija, Luksemburg, Austrija, Poljska, Španija, Slovenija, Island, Sjedinjene Američke Države, Kanada, Rusija. Podatke o jeziku ne prikupljaju: Njemčka, Francuska, Italija, Danska, Švedska, Norveška, Finska, Belgija, Holandija, Španija, Portugal, Grčka, Austrija, Slovenija, Island, Sjedinjene Američke Države. „Praktično samo 1/3 zemalja EU prikuplja sva navedena tri podatka“.

„Ono čemu, svakako, treba posvetiti posebnu pažnju, jeste zaštita i afirmisanje prava naroda koje crnogorsko zakonodavstvo definiše kao manjinske. U tom smislu, a s obzirom da procenat pripadnika ovih nacionalnih zajednica ne bilježi značajnije promjene o čemu govore brojna relevantna istraživanja, mogu se koristiti podaci sa prethodnih popisa. U slučaju da dođe do većih demografskih promjena, a što redovno prati zvanična statistika, procenti manjinskih naroda na državnom i lokalnim nivoima mogu biti provjereni kroz sprovođenje prikladnih zvaničnih istraživanja, kako to predviđa EU legislativa“, navodi se u njihovom saopštenju.

Iz SD-a su ocijenili da je popis stanovništva veoma značajna aktivnost za svaku državu, jer se na osnovu dobijenih rezultata kreiraju brojne javne politike, poput politike regionalnog razvoja, socijalne politike, obrazovne i zdravstvene politike, populacione odnosno politike demografskog razvoja, politike zaštite životne sredine i dr.

„Zato je neizmjerno važno da se kroz popis stanovništva dobiju kvalitetni podaci neophodni za kreiranje ovih politika i da se kroz prikupljanje nekih drugih podataka u popisu ne utiče negativno na one koje treba da posluže za planiranje ključnih javnih politika“, poručuju iz te partije.

Predložena amandmanska rješenja, kako navode iz SD-a, imaju za cilj da Crna Gora prati moderne statističke prakse ubjedljive većine razvijenih država, odnosno društava gdje je ostvaren do sada najveći stepen razvoja demokratskih vrijednosti i praksi.

„Zbog svega navedenog, od velike je važnosti da se popis održi i da Crna Gora dobije kvalitetne i vjerodostojne podatke, ali isto tako i da popis bude lišen neprimjerenih političkih uticaja i stavljanja u prvi plan pitanja koja nemaju nikakvu statističku važnost“, piše u saopštenju.