Predsjedavajući Skupštine Crne Gore Strahinja Bulajić kazao je da svi imaju odgovornost da nova Vlada bude faktor stišavanja političke krize, a ne uzrok daljeg produbljavanja ili novih dioba.

„Uvjeren sam da ona vlada koja se ne bi uspostavila u duhu izborne volje građana, ne može ni da bude garancija ostvarenja ili ostvarivanja evropske agende u Crnoj Gori. Plašim se da bi bila faktor novih podjela i sukobljavanja političkih i društvenih aktera“, istakao je Bulajić tokom konferencije „Smisao pripadnosti i proces integracije u Evropsku uniju“, koja se održala u Parlamentu.

Konferenciju su organizovale ambasade Francuske i Austrije i Kancelarija za evropske integracije, uz podršku Francuskog instituta Žak Delor u Crnoj Gori.

Događaj je dio aktivnosti koje se organizuju u okviru francuskog predsjedavanja EU s ciljem podsticanja dijaloga i vidljivosti procesa integracije u Evropsku uniju, kao i osnovnih vrijednosti koje ona promoviše.

Bulajić je naglasio da Crna Gora već duže vrijeme nije zabilježila napredak u ispunjavanju kriterijuma za poglavlja 23 i 24, kao najznačajnijih.

„Prije svega, borba protiv visoke korupcije je jedan od najvažnijih elemenata opšteg iskoraka ove zemlje. Mišljenja sam da u periodu do 30. avgusta 2020. nije postojala politička volja u tadašnjoj skupštinskoj većini , a od tada do danas su postojale brojne opstrukcije“, istakao je Bulajić.

On je rekao da su urušene brojne institucije i da je nužno da se ukaže na neophodnost njihove obnove.

„To se odnosi na Sudski savjet, Tužilaštvo, izbor vrhovnog državnog tužioca, reformu djelovanja Specijalnog državnog tužilaštva“.

Istakao je da za zemlju koja teži EU ne može da bude prihvatljivo da je Ustavni sud na ivici kvoruma, i da od oktobra neće biti uslova za njegovo funkcionisanje ukoliko se nešto ne preduzme.

Sa konferencijefoto: Youtube Printscreen/ Skupština Crne Gore

Podsjetio je da je pred Ustavnim odborom završeno saslušanje kandidata za dvoje sudija Ustavnog suda.

„Jedino uporno insistiranje na dijalogu i dogovoru na osnovu koga će se donijeti može da revitalizuje osnovne elemente društva u Crnoj Gori“.

On je kazao da je ključni izazov za Skupštinu i poslanike izbor 43. Vlade.

„Kriza u Ukrajini ima i imaće implikacije po Crnu Goru“, poručio je Bulajić.

Ambasador Francuske u Crnoj Gori Kristijan Timonije istakao je da očekuju sprovođenje centralnih reformi u Crnoj Gori i političkih obavezivanja koja dosežu nivo evropskog projekta.

„Demokratski proces ne treba da se prekine i ne treba da stagnira. Od političkih snaga očekujemo odgovorno ponašanje i poštovanje osnovnih pravila, kao što je pravilo većine, koje čini osnovu demokratske evropske prakse. Ti napori neće biti uzaludni i prdiružiće se našim naporima kako bi se obezbijedili potrebni uslovi za uspješnu integraciju, za koju je neophodno evropsko produbljivanje“, istakao je Timonije.

Istakao je da Crna Gora, zajendo s aostalim zemljama kandidatima, može da pokaže put i udvostruči svoju energiju u neophodnim reformama i prihvati njihovu podršku i brigu u pogledu geopolitičke situacije.

On je rekao da je Francuska željela da unese novu dinamiku i da procesu integracija da jaču političku dimenziju.

„Politički dijalog je pokretač evropske izgradnje i suština osječaja pripadnosti koji iz nje porizilazi.Ipak, ova izgradnja zavisi od konkretnih angažmana i država članica“, poručio je Timonije.

Direktorica CEDEM-a Milena Bešić kazala je da, kada je u pitanju pristupanje Crne Gore EU, fokus stavljen samo na ispunjavanje mjerila i strogo pravnih pitanja.

“Ne shvatamo da stasavaju generacije mladih ljudi u Crnoj Gori i Evropi, koji su donosioci odluka u budućnosti”, kazala je Bešić.

Bešić, foto: Printscreen YouTube/ Skupština Crne Gore

Zamjenik generalnog sekretara Austrijsko-francuskog centra za približavanje Evropi Floran Marsiak kazao je da je osjećaj Evrope nešto što je vrlo složeno.

„Svako od vas ima različit koncept Evrope. Imamo tri različite mješavine, u tri različita aspekta pitanja šta znači pripadati Evropi“.

Lukas Maček sa Instituta Žak Delor je kazao da su sloboda, demokratija i vladavina prava temeljne stvari.

“Mislim da sada imamo problem sa Poljskom i Mađarskom zato što prelaze preko te “crvene linije” kada su suštinske vrijednosti u pitanju. I Rusija uveliko prelazi tu “crvenu liniju”, jer ne prihvata da ne rješavamo problem agresijom i silom”, rekao je Maček.

Profesor Pravnog fakulteta Univerziteta Crne Gore (UCG) Vladimir Savković je odgovarajući na pitanje Marsiaka da li punopravno članstvo u EU predstavlja gubitak suvereniteta za države članice, rekao da sa pravne tačke gledišta svaka država članica EU zadržava svoj međunarodno-pravni subjektivitet.

Istakao je da se, kada se sagleda šta se sve pravnim aktima stavlja u nadležnost EU, teško oteti utisku da se dio suvereniteta ulaskom u EU ne gubi.

“Međutim, to je stvar izbora svake države članice, pa i države kandidata koji se bore za članstvo u EU”, kazao je Savković.

Poslanik DEMOS-a Miodrag Lekić je kazao da Crna Gora ne može biti na „automatskom pilotiranju“ u spoljnoj politici:

„Da dobija instrukcije i izvršava, kao da je neka roba isporučena, evo neću reći, u luci Bar. Moramo imati smisao za nijanse, u ovom trenutku, podijeljene zemlje u svakom pogledu, pa i delikatnosti ovog rata, tako da treba da izađemo iz ovog „statusa kvo“ koji je vrlo težak i poražavajući za Crnu Goru“, rekao je Lekić.

Lekić na konferenciji, foto: Printscreen YouTube/ Skupština Crne Gore

Istakao je da su građani većinski opredijeljeni za ulazak u evropsku familiju, ali da u dužem periodu postoji stagnacija na tom putu.

„Prethodna vlast je stigla do klauzule balansa, a sledeća -eksperiment koji je bio katastrofalan, ništa nije uradila i ostao je „status kvo““.

Kada je riječ o formiranju nove Vlade, rekao je da je Strahinja Bulajić u pravu da se neće uspjeti ako se formira jedna improvizovana varijanta 43. Vlade i prodube razlike:

„Pridružujem se tome da to bude alternativa širokog konsenzusa i moguća vlada u cijelom spektru političkog života u Crnoj Gori“.