EKONOMIJA
RAČUNICA NA OSNOVU PODATAKA IZ BAZE SVJETSKE BANKE
Crna Gora ako zapne, stiže Luksemburg za 115 godina
Luksemburg je na kraju prošle godine imao BDP po glavi stanovnika od 135.682 dolara, a Crna Gora 9.367. Vlada očekuje da će narednih godina BDP rasti prosječno po stopi od 3,8 odsto, ako dođe do snažne ekonomske aktivnosti
Ukoliko bi Crna Gora nastavila da ima visoke stope godišnjeg rasta bruto domaćeg proizvoda (BDP) od četiri odsto, a najrazvijenija evropska ekonomija Luksemburg sa svojom sadašnjom stopom rasta od 1,6 odsto, Crna Gora bi stigla ekonomiju ove države za 115 godina, pokazuje računica “Vijesti” zasnovana na podacima iz baze Svjetske banke (SB).
Prema podacima SB, Luksemburg je na kraju prošle godine ima BDP po glavi stanovnika od 135.682 dolara, a Crna Gora 9.367 dolara. To samo pokazuje koliko je Crna Gora izgubila u proteklih više od 30 godina tranzicije, propalih privatizacija i uništenja državnih resursa.
Iako su se iz svih Vlada proteklih godina najviše hvalili kada raste BDP, on je samo jedan od ekonomskih pokazatelja i ne mora da pokazuje rast standarda građana. Iako je stopa rasta višestruko veća u Crnoj Gori nego u Luksemburgu, zbog niske polazne osnove treba da prođe više od vijeka da bi se matematičke ti iznosi izjednačili, uz formalne uslove da inflacije jednako utiče na nominalnu stopu rasta u obje zemlje.
Prosječna plata u Luksemburgu je 4.910 eura a u Crnoj Gori 714, odnosno veća je za skoro sedam puta. Dok na primjer litar eurodizela u Crnoj Gori košta 1,56 eura a u Velikom vojvodstvu 1,69 eura, struja, stan i hrana mogu biti tri do četiri puta skuplji, ali je jasno da je standard građana znatno bolji bez obzira što sada imaju nižu stopu ekonomskog rasta.
U novim Vladinim Makroekonomskim projekcijama za period 2022-2025, objavljenim uz rebalans budžeta, navedeno je da će prosječna godišnja stopa ekonomskog rasta u tom periodu iznositi 3,8 odsto, i to samo ako se obistine prognoze o snažnoj ekspanziji izvoznih aktivnosti usluga (turizam) i roba (proizvodnja), rastu potrošnje, kreditne aktivnosti i stranih investicija.
”Sada je, prema preliminarnim procjenama Ministarstva finansija, za Crnu Goru projektovan nešto niži rast bruto domaćeg proizvoda od 4,7% u 2022. godini, što je pad od 1,7 procentnih poena u odnosu na prethodnu prognozu. Prema osnovnom scenariju, projektovani prosječni realni rast crnogorske ekonomije u narednom trogodišnjem periodu iznosiće 3,8%, sa stopama od 4,5% u 2023, 3,8% u 2024, i 3,1% u 2025. Prognoze ekonomskog rasta za naredni period uslovljene su snažnom ekspanzijom izvozne aktivnosti, po osnovu visokog rasta uslužnog sektora, ali i pojačane aktivnosti izvoza roba, dinamiziranjem privatne potrošnje usljed snažnog rasta zarada i ekspanzije kreditne aktivnosti, kao i otpočinjanjem novog investicionog ciklusa, koji će opredijeliti stvaranje veće dodate vrijednosti domaće privrede”, navedeno je u novim Makroekonomskim projekcijama.
Crna Gora bi morala baš da “zapne” da bi imala narednih godina prosječnu stopu rasta od oko četiri odsto, jer je osnovica za budući rast već skoro vraćena na nivo iz pred krizne 2019. godine. To bi značilo da investicije i potrošnja u buduće moraju biti znatno veće nego 2019. godine, kao i broj turista i prihodi od turizma kao glavne ekonomske grane.
Preduslov ekonomskog rasta je da država ima političku i bezbjednosnu stabilnost, i visok nivo vladavine prava. Međutim upravo su to glavne mane koje se decenijama pominju u izvještajima međunarodnih organizacija o Crnoj Gori (MMF, SB, Komisije EU, Vlade SAD-a…).
U situaciji kada je Vlada u tehničkom mandatu, a predsjednik države i Skupština se inate, ne može se govoriti o postojanju političke i institucionalne stabilnosti, niti da postoji vladavina prava ako nema Ustavnog suda. U takvoj situaciji ne može doći do rasta stranih investicija, povjerenja investitora i banaka u državne hartije od vrijednosti, već samo da bježanije i onih koji sada posluju i smanjenja investicija i kreditiranja razvojnih projekata.
Kada BDP raste, svi se hvale
Podatke Monstata o rastu BDP-a u drugom kvartalu za 12,7 odsto, što je formalno bio najveći rast u Evropi, političari su predstavili kao rezultat baš njihovih poteza.
Tako je bivši ministar ekonomskog razvoja i član pokreta “Evropa sad” Jakov Milatović na Tviteru napisao da je ovo “rezultat povećanja plata zbog Programa Evropa sad i samim tim značajno veće potrošnje domaćinstava”.
Slično je reagovao i njegov partijski kolega i bivši ministar finansija Milojko Spajić.
“Neki mrače i pričaju kako je država pred bankrotom, a mi imamo najveći realni rast u Evropi! Program Evropa Sad je podigao standard građana – bogatiji građani, bogatija država”, napisao je na Tviteru Spajić koji je u objavi umetnuo i emodži ispaljene rakete.
Da je rast BDP rezultat nečeg drugog smatra premijer Dritan Abazović, koji je, prema njegovim riječima, još ranije vjerovao u “malo ekonomsko čudo”.
“Ovo je samo jedan od podataka koji pokazuje ispravnost ekonomske politike Vlade kojom rukovodim… Naša beskopromisna borba protiv korupcije i organizovanog kriminala dovela je do malog ekonomskog čuda u koje sam vjerovao kada sam preuzeo poziciju premijera… Čeka nas još mnogo posla, tek smo počeli da udaramo hobotnicu i of šor predsjednika tamo gdje ih najviše boli – po džepu”, naveo je Abazović na Fejsbuk objavi.
Aktuelni ministar ekonomskog razvoja i turizma Goran Đurović je naglasio da je BDP u drugom kvartalu bio veći za više od sedam odsto od rekordnog BDP-a 2019. godine.
“Crna Gora ima najveću stopu rasta i to garantuje stabilnost ekonomije. 43. Vlada je pokazala da zna upravljati ekonomijom. Idemo dalje još jače”, naveo je Đurović na Tviteru u objavi koja kroz emodžije sadrži šest crnogorskih zastava.
Ministar finansija Aleksandar Damjanović na jučerašnjoj sjednici Vlade govoreći o katastrofalnom stanju državnih kompanija pomenuo je i BDP.
“Moraju se donositi odluke o Aerodromima, željezničkim kompanijama, o Crnogorskoj i Barskoj plovidbi kojima stalno prijete garancije, To Montenegru i spisku nikad kraja. I neko priča o rastu BDP-a od 13 odsto, a nama stotine miliona u dubiozi”, kazao je Damjanović.
BDP u drugom kvartalu porastao 12,7 odsto jer su noćenja turista povećana 138 odsto
Prema podacima Monstata, BDP je u drugom kvartalu (april, maj, jun) porastao za 12,7 odsto u odnosu na isti period prošle godine. Najznačajniji sadržalac BDP-a je takozvana lična potrošnja, gdje se računa ukupna potrošnja svih i građana i turista.
Prema podacima Monstata, u ova tri mjeseca 2021. godine u hotelima je ostvareno 453 hiljade noćenja turista, a u tom periodu ove godine bilo je 1,08 miliona noćenja. Odnosno ostvaren je rast od 138 odsto, pa je jasno da je to glavni razlog ekonomskog rasta, zbog niske polazne osnove u ovom tromjesječju prošle godine.
Problem će biti obračun rasta za naredno tromjesječje (jul, avgust, septembar) jer je prošle godine bio znatno veći broj turista nego u drugom tromjesječju, pa će procenat rasta biti znatno manji. Takođe u ova tri mjeseca ove godine Elektroprivreda je potrošila preko sto miliona eura za uvoz električne energije, što će takođe vrlo negativno uticati na mogući rast ekonomije.
Tako da se ukupno može očekivati minimalni rast ekonomije u trećem tromjesječju.
Izvor: Vijesti
EKONOMIJA
Spajić: Neće biti poskupljenja struje
„Vlada je pronašla način da zaštiti građane“, poručio je premijer
Računi za struju za građane ostaće isti od 1. januara, dogovoreno je na današnjem sastanku premijera Milojka Spajića sa ministrom energetike Sašom Mujovićem, direktorom CEDIS-a Vladimirom Ivanovićem i direktorom CGES-a Ivanom Asanovićem.
„Nakon što je Regulatorna agencija za energetiku odlučila da poveća cijene za mrežne usluge, zbog čega bi od januara 2025., poskupila struja, sastao sam se sa ministrom energetike i direktorima CEDIS-a i CGES-a. Vlada poštuje odluku regulatora i čuva stabilnost energetskog sektora, ali je pronašla način da zaštiti građane, koji, nakon što EPCG nije povećala cijenu aktivne energije, na svojim računima neće osjetiti ni povećanje mrežnih usluga! Dakle, nema povećanja računa za struju u bilo kom obliku za naše građane, od januara 2025“, saopštio je premijer Milojko Spajić za RTCG.
Spajić je napomenuo da odluka regulatora ostaje, te da će elektroenergetski sistem biti očuvan, ali da je pronađeno rješenje da računi i cijene električne energije ostanu isti.
„Pronašli smo način da subvencioniramo taj dio i da građani uopšte ne osjete povećanje na svojim računima“, kazao je Spajić.
EKONOMIJA
Od januara skuplja struja u Crnoj Gori
Struja će biti skuplja za 3,41 odsto za skoro sva domaćinstva u Crnoj Gori
Cijena struje od januara 2025. godine biće veća za 3,41 odsto za sva domaćinstva sa dvotarifnim brojilom, saopšteno je iz Regulatorne agencije za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti (REGAGEN).
U ovu kategoriju spadaju skoro sva domaćinstava u Crnoj Gori.
Povećanje se odnosi na uvećanje regulatorno dozvoljenih prihoda za Crnogorski elektrodistributivni sistem (CEDIS) koji je odobren krajem prošle godine sa primjenom od januara 2025. kao i za djelimično smanjenje stavke za Crnogorski elektroprenosni sistem (CGES) o čemu je REGAGEN danas donio odluku.
Elektroprivreda Crne Gore (EPCG) nije dio ovog povećanja cijena struje, jer ona odluku o povećanju svoje stavke na računu – aktivne energije može donijeti bilo kada, bez potrebne saglasnosti REGAGEN ako su joj povećani troškovi proizvodnje ili kupovine struje iz uvoza.
Premijer Milojko Spajić rekao je 1. novembra da se cijena struje neće uvećati od januara 2025. godine.
U današnjem saopštenju REGAGEN se navodi da je odlukom te agencije od 24. februara 2022. godine, utvrđeno da regulatorni period za operatora prenosnog sistema i operatora distributivnog sistema traje od 1. januara 2023. godine do 31. decembra 2025. godine.
„Odlukom o utvrđivanju regulatorno dozvoljenog prihoda i cijena za korišćenje prenosnog sistema električne energije za period 01.01.2023-31.12.2025. godina (‘Službeni list CG’, broj 131/22), utvrđen je regulatorno dozvoljeni prihod i cijene za korišćenje prenosnog sistema električne energije za 2025. godinu, dok su cijene za korišćenje sistema za ostale korisnike priključene na distributivni sistem električne energije za 2025. godinu predmet Odluke o utvrđivanju regulatorno dozvoljenog prihoda i cijena za korišćenje distributivnog sistema električne energije za 2024. i 2025. godinu („Službeni list CG“, broj 107/23)“, piše u saopštenju REGAGEN.
Iz te institucije su dodali da uz pretpostavku primjene iste cijene električne energije koju određuje snabdjevač u 2025. godini kao u 2024. godini, navedene odluke rezultirale bi povećanjem mjesečnog računa za:-
1,08% za prosječnog kupca priključenog na 35 kV naponski nivo;
4,52% za prosječnog kupca priključenog na 10 kV naponski nivo;
7,60% za prosječnog kupca sa mjerenjem snage priključenog na 0,4 kV naponski nivo;
4,84% za prosječnog kupca bez mjerenja snage sa jednotarifnim mjerenjem priključenog na 0,4 kV naponski nivo (domaćinstva);
5,73% za prosječnog kupca bez mjerenja snage sa dvotarifnim mjerenjem priključenog na 0,4 kV naponski nivo (domaćinstva).
„Međutim, do gorenavedenog procentualnog uvećanja neće doći jer je sproveden postupak utvrđivanja korekcija cijena za korišćenje sistema u toku regulatornog perioda. Naime, Regulatorna agencija za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti (Agencija) je početkom jula tekuće godine započela kontrolu rada i poslovanja ‘Crnogorskog elektroprenosnog sistema’ AD Podgorica (CGES) u pogledu ostvarenih prihoda i troškova poslovanja u 2023. godini, saglasno članu 48 stav 1 tačka 1 Zakona o energetici, a u vezi sa članom 61 stav 2 Zakona o energetici. Navedenim članom je propisana obaveza Agencije da utvrdi korekciju regulatorno dozvoljenog prihoda Operatora prenosnog sistema i cijena za korišćenje sistema u slučaju kada je tokom perioda primjene utvrđenih cijena, odstupanje troškova na koje energetski subjekat ne može uticati, prihoda od regulisane djelatnosti, ostalih prihoda, amortizacije i povrata na sredstva, kumulativno veće od 10% u odnosu na regulatorno dozvoljeni prihod koji se transponuje u cijene“, piše u saopštenju.
Iz REGAGEN su naveli da je na osnovu podataka i dokumentacije dostavljenih od strane CGES, utvrđeno da su se stekli uslovi iz citiranog člana, pa je Agencija 3. oktobra 2024. godine pokrenula postupak utvrđivanja korekcija u toku regulatornog perioda 2023-2025. godina.
„U okviru navedenog postupka održana je javna rasprava od 23. do 30. oktobra, a obezbijeđeno je učešće zainteresovane javnosti i na otvorenom dijelu sjednice Odbora Agencije, koja je održana, 18. novembra, kada je i donijeta Odluka o utvrđivanju korekcija regulatorno dozvoljenog prihoda Operatora prenosnog sistema električne energije i cijena za korišćenje sistema električne energije u toku regulatornog perioda 2023-2025. godina (Odluka o korekcijama)“, piše u saopštenju.
Iz REGAGEN su naveli da su predmetnom odlukom utvrđene korekcije u iznosu od 9.541.081,72 eura, u korist korisnika prenosnog sistema električne energije, koje će se primjenjivati u 2025. godini, od čega se:iznos od 4.062.810,18 eura odnosi na korekciju u korist proizvođača električne energije priključenih na prenosni sistem, aiznos od 5.478.271,54 eura na korekciju u korist ostalih korisnika prenosnog sistema.
„Navedene korekcije uticale su i na smanjenje cijena za ostale korisnike priključene na distributivni sistem, a koje su bile utvrđene pomenutom Odlukom o utvrđivanju regulatorno dozvoljenog prihoda i cijena za korišćenje distributivnog sistema električne energije za 2024. i 2025. godinu („Službeni list CG“, broj 107/23). Ipak, kako nije došlo do promjene regulatorno dozvoljenog prihoda Operatora distributivnog sistema jer za to nijesu ispunjeni uslovi iz člana 61 stav 2 Zakona o energetici, u 2025. godini će doći do određenog rasta cijena za korišćenje sistema za ostale korisnike priključene na distributivni sistem električne energije u odnosu na cijene u 2024. godini“, poručili su iz REGAGEN.
Oni navode da uz pretpostavku primjene iste cijene električne energije (koju određuje snabdjevač) u 2025. godini kao u 2024. godini, primjena Odluke o korekcijama rezultiraće procentualno manjim povećanjem mjesečnog računa u 2025. godini u odnosu na 2024. godinu, tj. doći će do povećanja mjesečnog računa za:
0,62% za prosječnog kupca priključenog na 35 kV naponski nivo;
2,46% za prosječnog kupca priključenog na 10 kV naponski nivo;
4,51% za prosječnog kupca sa mjerenjem snage priključenog na 0,4 kV naponski nivo;
2,93% za prosječnog kupca bez mjerenja snage sa jednotarifnim mjerenjem priključenog na 0,4 kV naponski nivo (domaćinstva);
3,41% za prosječnog kupca bez mjerenja snage sa dvotarifnim mjerenjem priključenog na 0,4 kV naponski nivo (domaćinstva).
„Kod najbrojnije kategorije kupaca, primjena utvrđenih korekcija u ovom postupku rezultira povećanjem mjesečnog računa u 2025. godini za kupce sa prosječnom potrošnjom iz kategorije domaćinstva sa dvotarifnim mjerenjem za 1 euro u odnosu na račun u 2024. godini, uz pretpostavku primjene iste cijene električne energije koju određuje snabdjevač kao u 2024. godini“, zaključuje se u saopštenju REGAGEN.
EKONOMIJA
Spajić: Crnoj Gori ništa ne fali!
„Bruto društveni proizvod (BDP) će se duplirati sljedeće godine na osam milijardi“, kazao je premijer na pres konferenciji povodom predstavljanja Budžeta za 2025. godinu
Ministar finansija Novica Vuković kazao je da na naplatu dolazi 820 miliona dugova, te da su projektovani prihodi budžeta za 2025. godinu 2,88 milijardi eura, dok su nedostajuća sredstva 1,140 milijardi eura…
Predsjednik Vlade Milojko Spajić i ministar finansija Novica Vuković predstavili su na konferenciji za medije Predlog zakona o budžetu za 2025. godinu, ističuči da su osnovne poruke budžeta kontinuirani pozitivni ekonomski trendovi sa ostvarenjem stope realnog rasta od 4,8 odsto, i ograničavanje inflatornih pritisaka.
Vuković je kazao da su projektovani prihodi budžeta za 2025. godinu 2,88 milijardi eura, dok su nedostajuća sredstva 1,140 milijardi eura.
Prema njegovim riječima, 820 miliona dugova dospijeva na naplatu, dok su izdaci četiri milijarde eura i 505 miliona veći su od ovogodišnjih.
foto: Luka Zeković
„Realni ekonomski rast u narednoj godini je projektovan na 4,8 odsto, a BDP na 7,9 milijardi eura“, kazao je Vuković na pres konferenciji povodom predstavljanja Predloga budžeta za 2025. godinu.
On je naveo da je deficit budžeta 280 miliona eura, koliko iznosi i kapitalni budžet, koji je veći od ovogodišnjeg za 40 miliona.
„Za prava iz oblasti Fonda PIO namijenjeno je 777 miliona, za sektor saobraćaja 242 miliona, a za obrazovanje 362 miliona… Iz kapitalnog budžeta biće finansiran 341 projekat“, naveo je Vuković, koji tvrdi da mandatorni troškovi budžeta (plate, penzije, socijala) neće biti finansirani iz zaduživanja.
Vuković je naveo da će se u narednoj godini iz rezerve prenijeti 240 miliona eura, dok su planirali da se zaduže 900 miliona i da ostavljaju prostor za još pola milijarde za srednjeročno zaduživanje.
„Saldo više neće biti nula“
Predsjednik Vlade Milojko Spajić ponovio ranije izrečene stavove o „sprženoj zemlji“ koju je ostavila vlast prije 30. avgusta 2020. godine i da 43. Vlada, na čijem čelu je bio Dritan Abazović, nije pokrenula nijednu reformu.
Premijer je preporučio novinarima da ne stavljaju naslove u kojima „državi nešto fali“…
„Državi ništa ne fali“, rekao je on na pres konferenciji.
Spajić tvrdi da Crna Gora po ulasku u Evropsku uniju može ući u eurozonu.
„BDP će se duplirati sljedeće godine na osam milijardi i to će biti zbog prosječnog realnog rasta“, istakao je Spajić.
On je kazao da ćemo imati tekući suficit budžeta, te da će cijeli deficit ići na kapitalne investicije.
Spajić je kazao da su zaustavili rast cijena i da se na tome neće stati, nego će raditi na daljem sniženju.
Spajić je istakao da „saldo više neće biti nula, nego će biti pozitivan“.
Medved napao lovca u Plužinama: Nanio mu teške tjelesne povrede
Bijelo Polje: Gorela kuća Alije Balijagića
Put Berane - Bijelo Polje i dalje je noćna mora: Da li će automobili do kraja radova izdržati?
Preminuo Dragan Marković Palma
Britanski visoki vojni zvaničnik: Spremni smo da se sukobimo sa Rusijom već večeras
Medved napao lovca u Plužinama: Nanio mu teške tjelesne povrede
Preminuo Dragan Marković Palma
Britanski visoki vojni zvaničnik: Spremni smo da se sukobimo sa Rusijom već večeras
Dačić: Balijagiću određeno zadržavanje u Srbiji, apelujem da Crna Gora bude ažurna
Bijelo Polje: Gorela kuća Alije Balijagića
HRONIKA4 дана ranijeUhapšen Alija Balijagić u selu Pribojska Goleša
HRONIKA3 дана ranijeLovac Dragan Bojović je heroj regiona: Prijavio Balijagića policiji, vidio tragove u snijegu
DRUŠTVO6 сати ranijeMedved napao lovca u Plužinama: Nanio mu teške tjelesne povrede
BALKAN I SVIJET2 дана ranijePreminuo Dragan Marković Palma
BALKAN I SVIJET4 дана ranijeUhapšen Goran Vesić i još 10 osoba zbog pada nadstrešnice na željezničkoj stanici u Novom Sadu
BALKAN I SVIJET2 дана ranijeBritanski visoki vojni zvaničnik: Spremni smo da se sukobimo sa Rusijom već večeras
