KULTURA
"SLOBODA"
Spomen-kompleks na Jasikovcu proglašen za kulturno dobro (FOTO)
Spomenik je djelo poznatog arhitekte Bogdana Bogdanovića i predstavlja simbol borbe za oslobođenje koja se vodila u ovom kraju tokom balkanskih, Prvog i Drugog svjetskog rata. Podignut je na mjestu gdje su 17. jula 1941. godine njemački okupatori strijeljali beranske rodoljube
Spomen-kompleks “Sloboda” na brdu Jasikovac u Beranama, poslije punu deceniju od kada je prvi put pokrenuta inicijativa, konačno je proglašen za kulturno dobro od nacionalnog značaja.
Direktorica Polimskog muzeja, Violeta Folić, kazala je Portalu RTCG da je Uprava za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore rješenje o tome donijela prošlog mjeseca i obavijestila Opštinu Berane, kao imaoca kulturnog dobra.
“Mi smo negdje od 2013. godine uporno slali inicijative, i evo sada konačno dočekali da se ovaj spomenik proglasi kulturnim dobrom. Mnogo je važno da je spomen kompleks dobio status kulturnog dobra od nacionalnog značaja, jer to znači da država ima pravo i obavezu da vodi dalju brigu o ovom značajnom spomen kompleksu u Beranama”, kazala je Folić.
Ona je objasnila da su upravo zbog toga ranije prekunute aktivnosti koje su bile u završnoj fazi izrade idejnog rješenja uređenja i valorizacije spomen-kompleksa Jasikovac.
“Proglašenje nacionanim kukturnim dobrom podrazumijeva, naime, da mi više ne možemo tamo raditi ništa bez saglasnoti, odobrenja i konsultovanja Uprave za zaštitu kulturnih dobara”, kazala je Folić.
Prema njenim riječima ono što će najprije uslijediti je raspisivanje konkursa za izradu novog idejnog rješenja, koji bi trebalo da bude međunarodnog karaktera, da bi zatim čitav spomen kompleks i brdo Jasikovac iznad Berana, dobili novo ruho, uz odobrenje Uprave za zaštitu kulturnih dobara.
Na brdu Jasikovac, koje se nalazi na samo kilometar od centra grada, sada već daleke 1977. godine podignut je jedinstven spomenik na području Crne Gore.
Spomenik je djelo poznatog arhitekte Bogdana Bogdanovića i predstavlja simbol borbe za oslobođenje koja se vodila u ovom kraju tokom balkanskih, Prvog i Drugog svjetskog rata.
Spomenik je podignut na mjestu gdje su 17. jula 1941. godine njemački okupatori strijeljali beranske rodoljube.
“Spomen-kompleks na Jasikovcu čine spomenik „Slobode“ visok 18 metara. U obliku je kupe i podsjeća na fišek ili zrno metka. Oko kupe je poređano četrdeset velikih blokova poliranog granita na kojima se nalaze natpisi i ornamenti, uklesano je dvesta pedeset kvadratnih metara ornamentike i ispisano 10.000 slova, koja govore o istoriji ovog kraja”, priča Folić.
Ornamentika, kako objašnjava direktorica Polimskog muzeja, odražava najprefinjenije elemente, crnogorske nošnje i oružja, i simboliše plamen i vjetar koji su u proteklim vjekovima harali po Vasojevićima.
“Slova kao bujica slivaju se u riječi i čine čudesan ljetopis pod otvorenim nebom, iz koga se sa uzbuđenjem čita o događajima, zbivanjima, stradanjima i pobjedama naređanim tokom poslednja tri i po stoljeća u beranskom kraju”, kaže Folić.
Spomen-kompleks Jasikovac i parkovska površina čine jedinstvenu cjelinu sa popločanim stepeništem, hodnim stazama i zasvođenim prolazima koji vode ka centralnom dijelu spomenika, koncipiranom kao amfiteatar.
“Tokom 2015. godine izvršena je konzervacija i restauracija spomen–kompleksa. Stručnjaci Polimskog muzeja su očistili sve partije spomenika – kupasti dio, četrdeset stećaka, hodne staze, amfiteatar. Posle čišćenja sve kamene površine su adekvatnim mjerama zaštićene od daljeg propadanja i vraćen mu je prvobitni sjaj”, priča Folić.
Prema njenim riječima parkovska površina spomen-kompleksa se prostire na 24 hektara i daje mogućnost da se uređenjem ovog prostora memorijalni spomen-kompleks sa parkovskom površinom pretvori u centar kulturnog života grada.
“Mjesto na kojem se nalazi pruža najbolji pogled na cijeli grad. Tu bi trebalo da bude bogat sadržaj koji čini ispisana istorija ovog kraja na granitnom kamenju, memorijalna arhitektira i prostor koji dozvoljava i omogućava da ovo izletište sadrži kulturne, sportske i sve druge sadržaje”, kaže direktorica Polimskog muzeja.
Ona dodaje da će uređenjem Memorijalnog spomen kompleksa “Sloboda” na Jasikovcu čitav grad dobiti novu dimenziju.
“Ne postoji bolji prostor za izvođenje pozorišnih predstava na otvorenom u gradu, a ni šire, zbog specifičnog ambijenta i fantastičnog audio-vizuelnog doživljaja, i to se pokazalo u proteklim godinama kada smo tamo, u okviru manifestacije Beransko kulturno ljeto, izmjestili i organizovali niz muzičkih i kulturnih manifestacija”, kaže Folić.
Prema njenom mišljenu, Spomen-kompleks “Jasikovac” će nakon potpunog uređenja biti privlačan kako za lokalno stanovništvo tako i za turiste.
“Proglašenje kulturnim dobrom Crne Gore, ovaj spomen-kompleks će, konačno, biti valorizovan onako kako je to vjerovatno zamišljao čuveni arhitekta Bogdan Bogdanović, kada ga je projektovao”, kazala je direktorica Polimskog muzeja iz Berana.
Izvor fotografija:
https://www.spomenikdatabase.org/berane
KULTURA
Napustio nas je nedavno naš sugrađanin, istaknuti arhitekta i umjetnik koji je živio i radio u Beogradu, Dejan Babović; U intervjuu za Berane online otkrio je jednom prilikom: „Uvijek svaka moja priča počinje sa rođen u Ivangradu, odnosno u Beranama i onda nastavljam dalje…“
„Uvijek svaka moja priča počinje sa rođen u Ivangradu, odnosno u Beranama, i onda nastavljam dalje priču…“, kazao je jednom prilikom, tokom otvaranja njegove izložbe u Beogradu, u intervjuu za Portal Berane online naš istaknuti arhitekta i umjetnik Dejan Babović, koji je nedavno preminuo u glavnom gradu Srbije gdje je živio i radio.
U nastavku prenosimo integralno tekst koji je o Baboviću objavio uticajni beogradski sajt Gradnja.rs:
In Memoriam: Arhitekta Dejan Babović (1962–2025)
Važio je za tradicionalnog arhitektu, koji je svaki svoj projekat radio isključivo na papirima, uz šinu i lenjire, a kasnije prenosio u kompjuterske programe.
Kada saznate da je preminuo neki arhitekta u poznim godinama, ne osetite neku posebnu tugu jer znate da je na neko lepše mesto otišla jedna ostvarena osoba, koja je ovaj svet obogatila svojim delima.
Ali kada saznate da je preminuo relativno mlad arhitekta, koji je još najmanje par decenija mogao da stvara, onda taj gubitak postane daleko izraženiji.
Napustio nas je arhitekta Dejan Babović, svestrani arhitekta-umjetnik i posvećeni sportista, a njegov odlazak duboko je pogodio arhitektonsku scenu.
Prvi stručni koraci u Energoprojektu
Rođen 1962. godine u Beranama (tadašnji Ivangrad), studije započinje 1981. u Beogradu. Diplomirao 1988. godine kod profesora Svetislava Ličine i kao talentovani mladi arhitekta se ubrzo zapošljava u kompaniji Energoprojekt (1989–1991).
Ovaj gigant je nekoliko decenija bio rasadnik vrednih i talentovanih inženjera, pa je arhitekta Babović bio predstavnik poslednje mlađe generacije koja je u tom radnom okruženju napravila svoje prve stručne korake.
Nakon par godina rada u privatnom birou Mecon, od 1994. godine postaje samostalni autor. Do početka 2000-ih godina, najveći broj djela realizuje sa suprugom arh. Antonietom Alderete Babović.
Njegov stvaralački uspon poklopio se sa prodorom High Tech stila, a on postaje jedan od njegovih najznačajnijih protagonista. Tih godina, bilo je nezamislivo da se u Beogradu otvori neki novi klub ili kafe, a da enterijer istog ne bude projektovan od strane kreativnog arhitekte.
Space Cafe (2003), Cafe Escape (2004), Mon sheri (2006) i Devetka (2008), samo su neki od tada kultnih ugostiteljskih objekata, koje potpisuje arh. Babović. Isto je bilo i sa stanovima, poslovnim zgradama, bankama i buticima, a posebno mesto u ovom nizu zauzimaju benzinske pumpe „Sheer Box“.
Ovi objekti bivaju izgrađeni oko 2002. godine, gde novobeogradska benzinska pumpa osvaja nekoliko vrednih arhitektonskih nagrada. Na ovom objektu arhitekta Babović briše granicu između utilitarnog i estetskog i projektuje zgradu koja ostvaruje genijaln spoj tehnologije i arhitektonske forme.
Njegovo najupečatljivije delo, u kojem je zaokružio svoj stvaralački kredo, predstavlja poslovno-stambeni objekat na uglu ulica Paje Adamova i Neznanog junaka na Senjaku, izveden je 2006. godine.
Dualizam u funkciji objekta iskazan je i kroz njegovu arhitekturu. Igra istaknutih i uvučenih masa, ritam prozorskih otvora, dualizam kružnih i kubičnih volumena, kontrast boje i materijalizacije fasadnih površina, samo su neke od karakteristika ovog vrhunskog arhitektonskog dela.
Za svoja ostvarenja iz oblasti arhitekture i enterijera, Dejan Babović biva nekoliko puta nagrađen DaNS-ovom nagradom na Salonu Arhitekture u Novom Sadu, nagradom „Aleksandar Šaletić“, Godišnjom nagradom Kluba arhitekata i Godišnjom nagradom ULUPUDS-a.
Umetnik kome je arhitektura primarna
Važio je za tradicionalnog arhitektu, koji je svaki svoj projekat radio isključivo na papirima, uz šinu i lenjire, a kasnije prenosio u kompjuterske programe. Ovaj pristup ga je sve više odvodio u polje slikarstva, kojem se nakon 2014. godine daleko više posvećuje.
„Dejan Babović je arhitekta kome je umetnost bliska, ali je umetnik kome je arhitektura primarna“, samo je jedna od rečenica kojom je arhitekta Lazar Kuzmanov otvorio slikarsku izložbu Dejana Babovića 2019. godine u Beogradu.
Pored arhitekture i slikarstva, Dejan Babović je bio osoba sportskog duha i posvećeni stonoteniser, čija igra je mogla da parira i profesionalnim igračima. Arhitektonska scena i intelektualni krug grada Beograda izgubili su jednu vrednu, svestranu i retko kreativnu osobu.
KULTURA
Preminula glumica Radmila Živković
Radmila Živković (Kruševac, 14. januar 1953) bila je filmska, pozorišna i televizijska glumica. Karijeru je počela krajem šezdesetih, da bi otad igrala u nekoliko desetina filmova
Glumica Radmila Živković preminula je u 72. godini u Beogradu, potvrđeno je portalu Nova.rs iz Narodnog pozorišta.
Radmila Živković (Kruševac, 14. januar 1953) bila je filmska, pozorišna i televizijska glumica. Karijeru je počela krajem šezdesetih, da bi otad igrala u nekoliko desetina filmova.
Najpoznatiji među njima su „Sabirni centar“, „Mrtav ’ladan“, „Još ovaj put“… Poznata je i po ulogama Đilde u TV seriji „Srećni ljudi“, Jovanke Ljutić u „Stižu dolari“, ali i po „Ulici lipa“, gde je igrala glavnu ulogu. Živkovićeva je svakako bila najpoznatija kao tetka Doka u velikom bioskopskom hitu Zona Zamfirova, piše Nova.
Kao pozorišna glumica ostvarila je uloge na scenama Ateljea 212, Pozorišta na Terazijama, u Zvezdara teatru, a 20 godina je bila član Drame Narodnog pozorišta u Beogradu. Vlasnica je nagrade „Milivoje Živanović“ i „Žanka Stokić“.
KULTURA
Preminula čuvena glumica Rada Đuričin
Jedna od najznačajnijih glumica ovih prostora preminula je danas u 91. godini, saopšteno je iz JDP-a
Jedna od najznačajnijih jugoslovenskih i srpskih glumica, dugogodišnja članica ansambla Jugoslovenskog dramskog pozoršta (JDP), Rada Đuričin, preminula je danas u Beogradu, saopšteno je iz JDP-a.
Radojka Rada Đuričin rođena je 31. maja 1934. u Vršcu, gdje je završila osnovnu školu i gimnaziju. Studije glume upisala je 1954. nа Аkademiji za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu, u klasi profesora Josipa Kulundžića, zajedno sa Radmilom Andrić, Nikolom Simićem, Ružicom Sokić, Batom Živojinovićem… Glumu je diplomirala 1958, a naredne godine i jugoslovensku književnost na Filozofskom fakultetu u Beogradu.
Debitovala je 1958, ulogom Ane Frank u predstavi „Dnevnik Ane Frank „Narodnog pozorišta u Beogradu. Od te, pa do 1998. godine bila je članica ansambla Jugoslovenskog dramskog pozorišta. Brzo je postala prepoznata, ali i voljena širom bivše Jugoslavije.
“Imala sam sreću da se bavim poslom koji je u suštini igra, djetinjstvo, nešto što čovjeka drži u nekoj vrsti mladosti. Drugima je lakše sa onima koji nose neku vedrinu nego sa onima koji su jako zabrinuti. Ali ti koji su jako zabrinuti u prvom redu je to teško za njih same, a onda i za nas koji ih slušamo nije baš lako”, rekla je u jednom ranijem intervjuu za Vijesti.
Sarađivala je sa najuglednijim rediteljima ovih prostora, kao što su: Hugo Klajn, Mata Milošević, Bojan Stupica, Miroslav Belović, Branko Pleša, Dejan Mijač, Boro Drašković, Ljubiša Ristić, Milenko Maričić, Vida Ognjenović, Ljubomir Draškić, Jagoš Marković…
Tokom svoje duge karijere, igrala je i u predstavama Narodnog pozorišta u Beogradu, Ateljea 212, Zvezdara teatra, KPGT-a, Bitef teatra, Malog pozorišta „Duško Radović“, Narodnog pozorišta u Nišu i u Užicu, Madlenijanuma, i drugih, manjih i nezavisnih pozornica, ali je najviše uloga, više od 40, odigrala na scenama svoje kuće – JDP-a.
„U trenutku kada se pipremamo da obilježimo 40. godina od prve predstave Zvezdara teatra „Mrešćenje šarana“ u kojoj je igrala i Rada Đuričin, primili smo vijest da nas je napustila i da će uz nas biti sa nekog drugog mjesta. Pamtićemo je po osmijehu, entuzijazmu i lakoći koja ju je pratila“, saopštili su iz Zvezdara teatra.
Iz pozorišta „Slavija“ takođe su sa žaljenjem objavili smrt velike glumice.
„Danas nas je napustila naša draga, predivna, fantastična i jedinstvena osoba i glumica, Rada Đuričin. Hvala za sve lijepe trenutke, na sceni, kao i van scene“, saopštili su.
Iz JDP-a su istakli da je Rada Đuričin na kamernim scenama sa posebnim žarom kreirala i igrala monodrame i duodrame, i za njih dobijala nagrade.
„Njene predstave „Pohvala ludosti“, „011“, „Krај vikenda“, „Strah od letenja“ doživjele su po više od 500 izvođenja širom Jugoslavije, ali i u brojnim zemljama svijeta – u Evropi, Americi, Australiji“, dodali su iz JDP-a.
Rada Đuričin ostvarila je veliki broj uloga i u igranim filmovima i televizijskim serijama. Osvojila je brojne nagrade, kako u pozorištu, tako i van njega, a fFilm „Osma vrata“ donio joj je Debitantsku nagradu na Filmskom festivalu u Puli 1959. godine. Ukazom Predsednika Republike Srbije, 2018. godine, Rada Đuričin je dobila Zlatnu medalju za zasluge.
Rada Đuričin je napisala i objavila dvije knjige: „Tajna crne ruke: dnevnik jedne glumice“ (1999) i „Moje monodrame“ (2005). Prevela je i djela „O ja sam vrlo, vrlo srećna“ Daria Foa i Franka Rame i „Isidora“ Martina Šermana. Bila je novinarka-voditeljka u Radio Beogradu.
- HRONIKA2 дана ranije
Uhapšen Petnjičanin: Vozio 151 kilometar na sat
- KULTURA3 дана ranije
Napustio nas je nedavno naš sugrađanin, istaknuti arhitekta i umjetnik koji je živio i radio u Beogradu, Dejan Babović; U intervjuu za Berane online otkrio je jednom prilikom: „Uvijek svaka moja priča počinje sa rođen u Ivangradu, odnosno u Beranama i onda nastavljam dalje…“
- HRONIKA3 дана ranije
Podgorica: Pretučeno najmanje troje djece u Bloku 5, grupa huligana ih udarala pesnicama i šipkama
- BALKAN I SVIJET1 дан ranije
Pratite UŽIVO na Portalu Berane online inauguraciju Donalda Trampa: Amerika dobija novog predsjednika
- HRONIKA2 дана ranije
Podgorica: Zbog napada šipkama u Bloku V uhapšena trojica maloljetnika
- BALKAN I SVIJET2 дана ranije
Beograd: Osam osoba stradalo u požaru u domu za stare u Barajevu