Doskorašnja sutkinja Ustavnog suda Dragana Đuranović podnijela je prije nekoliko dana Osnovnom sudu u Podgorici tužbu protiv države, odnosno Skupštine jer joj je konstatovala prestanak sudijske funkcije shodno Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju (PIO), a ne po Zakonu o radu – saznaju nezvanično ‘’Vijesti’’.

Đuranović je tužbu podnijela 12. februara, i njom traži da sud utvrdi da su konstatacija parlamenta i zaključak Ustavnog odbora o prestanku njene sudijske funkcije iz decembra prošle godine “apsolutno ništavi”, kao i da uvede privremenu mjeru kojom bi bila vraćena na funkciju u Ustavni sud, te da sud utvrdi da je Skupština ‘’diskriminatorski postupala prema njoj po osnovu starosne dobi’’.

Parlament je 17. decembra konstatovao prestanak funkcije Đuranović, uz oštro protivljenje opozicije. Ustavni odbor je prethodno, istog dana, donio zaključak da je Đuranović stekla uslov za penziju po Zakonu o (PIO). Sudije Ustavnog suda su, većinom glasova, zauzele stav da u penziju idu u skladu s propisom o radu, a ne aktom o PIO, kao sudije ostalih sudova.

Sporenja pravnika o tome po kom zakonu bi trebalo da se penzionišu sudije Ustavnog suda traju više godina. Prema Zakonu o PIO, za penzionisanje je propisana starosna granica od 65 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja, odnosno kad osoba navrši 40 godina staža osiguranja i 61 godinu života. Prema Zakona o radu, radni odnos prestaje po sili zakona kad zaposleni napuni 66 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja.

U tužbi u koju ‘’Vijesti’’ imaju uvid, Đuranović navodi da su postupak utvrđivanja ispunjenosti uslova za prestanak njene funkcije, kao i akti kojima je utvrđena navodna njihova ispunjenost, suprotni Ustavu, Zakonu o Ustavnom sudu i poslovnicima Skupštine i Ustavog suda.

Podsjeća da je Ustavom (član 154 stavovi 1 i 3) propisano da predsjedniku i sudiji Ustavnog suda prestaje funkcija prije isteka vremena na koje je izabran ako to sam zatraži, kad ispuni uslove za starosnu penziju ili ako je osuđen na bezuslovnu kaznu zatvora, kao i da “nastupanje razloga za prestanak funkcije ili razrješenje utvrđuje Ustavni sud na sjednici i o tome obavještava Skupštinu”.

Navodi da je Zakonom o Ustavnom sudu propisano da predsjednik Crne Gore i nadležno radno tijelo Skupštine sprovode postupak predlaganja kandidata za sudije Ustavnog suda, nakon dobijanja obavještenja o prestanku funkcije ili razrješenju nekog od sudija. Dodaje i da je Poslovnikom Ustavnog suda predviđeo da taj sud na sjednici utvrđuje ispunjenost uslova za prestanak funkcije sudije, podsjećajući da je ta institucija na sjednici 27. juna prošle godine većinom glasova (četiri prema dva) odlučila da nijesu ispunjeni uslovi za obavještavanje predlagača da je ona ispunila uslove za penziju, zbog većinskog stava o primjeni Zakona o radu, a ne Zakona o PIO.

’’Odluke Ustavnog suda su po sili Ustava obavezujuće i izvršne (član 151, stav 3 Ustava), a Zakon o Ustavnom sudu obavezuje sve ‘da poštuju odluke Ustavnog suda s izričitim određenjem da su stavovi o određenim pitanjima izraženi u odlukama suda obavezujući za sve državne organe, organe državne uprave, lokalne samouprave, pravna lica i druge subjekte koji vrše javna ovlašćenja (član 3, stav 2 Zakona o Ustavnom sudu)’’, piše u tužbi Đuranović.

Dodaje se da je nesporno da Ustavni odbor nije ovlašćen da utvrđuje ispunjenost uslova za prestanak sudijske funkcije zbog ispunjenja uslova za starosnu penziju i da je “neustavno i nezakonito preuzeo nadležnost Ustavnog suda, a posebno raspravljajući i izjašnjavajući se o tome da li se na prestanak sudijske funkcije primjenjuje Zakon o radu ili Zakon o PIO’’.

Navela je da je konstatacija Skupštine o prestanku njene funkcije ništavna, jer je, tvrdi, zaključak Odbora ‘’neustavan, nezakonit i ništavan’’.

“O zakjlučku se moralo glasati”

Đuranović ukazuje i da se na sjednici parlamenta, kad joj je Mandić konstatovao prestanak funkcije, nije glasalo o zaključku Ustavnog odbora, iako, kaže, iz odredbi Ustava i Poslovnika Skupštine ‘’imperativno proizilazi da se o ovom zaključku moralo glasati, jer predsjednik Skupštine nije ovlašćen da sam donosi odluke o izboru i razrješenju’’.

Ona smatra da je diskriminisana jer je Zakon o PIO primijenjen samo u njenom slučaju, navodeći primjer bivšeg sudije Milorada Gogića koji je u penziju otišao u skladu sa Zakonom o radu, sa 66 godina života, kao i najsvježiji slučaj sudije Budimira Šćepanovića, za koga je Ustavni sud utvrdio da je stekao uslov za penziju po Zakonu o radu i o tome obavijestio predlagača, šefa države.

’’U Ustavnom sudu su sudije koje imaju već navršenih 65 godina života i 40 godina staža, a koji i dalje obavljaju sudijsku funkciju. U toku 60-godišnjeg trajanja Ustavnog suda, tj. od njegovog osnivanja 1964. do 17. decembra 2024, svim sudijama Ustavnog suda funkcija je prestala zbog ispunjavanja uslova za starosnu penziju nakon što su ispunili uslove za prestanak radnog odnosa po sili zakona, dakle po Zakonu o radu’’, kazala je Đuranović.

Dodaje da je od 2021. do kraja 2024. prestala funkcija za dvoje sudija Ustavnog suda kad su navršili 67 godina života po tada važećem Zakonu o radu, a trojici sudija s navršenih 66 godina po izmjenama tog propisa.

Đuranović je u tužbi navela i da se Skupštini ‘’izuzetno žurilo’’ da joj konstatuje prestanak funkcije prije nego što je napunila 65 godina života, ‘’makar za jedan dan’’. Đuranović je 65 godina napunila 18. decembra.

Uz tužbu je podnijela i predlog za određivanje privremene mjere – da odmah bude vraćena na funkciju sudije Ustavnog suda. Navodi da bi mjera bila ‘’na teret i rizik tužilje’’, što znači da bi Đuranović morala da snosi troškove koji bi nastali ako bi sud uvažio predlog privremene mjere i vratio je na posao, a ona na kraju izgubila spor. Zahtijeva da privremena mjera traje do pravosnažnog okončanja postupka.

’’Predlog za određivanje privremene mjere temelji se na opisanom ponašanju tužene, kao i na činjenicama iznesenim u tužbi’’, piše u tužbi, u kojoj se navodi i da je Đuranović “neustavnim postupanjem Skupštine uskraćeno pravo na rad”.

Zbog ovog slučaja opozicija je krajem prošle godine blokirala rad parlamenta i tražila da se poništi zaključak Ustavnog odbora, tvrdeći da je Ustav pogažen zbog toga što je Skupština, bez obaveznog obavještenja Ustavnog suda, odlučila da konstatuje prestanak sudijske funkcije Đuranović. Oni su sprečavali održavanje sjednica Skupštine na čijem dnevnom redu je bio predlog budžeta za ovu godinu, ali je on usvojen na vanrednom zasjedanju 7. februara, bez prisustva opozicionih poslanika jer im je predsjednik Skupštine Andrija Mandić izrekao mjeru udaljenja iz plenarne sale od 15 dana.

U međuvremenu, skupštinski Administativni odbor odobrio je zahtjev Đuranović za naknadu po prestanku funkcije.

Predsjednik Vlade i Pokreta Evropa sad (PES) Milojko Spajić i lider opozicione Demokratske partije socijalista (DPS) Danijel Živković sastali su 18. januara u Podgorici sa šefom Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori Johanom Satlerom, koji im je predložio da Venecijanska komisija ispita odluke koje su dovele do prestanka sudijske funkcije Đuranović. Venecijancima, međutim, još niko nije zatražio mišljenje.

U Skupštini, odnosno Ustavnom odboru, u toku je procedura za izbor nasljednika na poziciji Đuranović i Gogića, dok je predsjednik Jakov Milatović raspisao oglas za nasljednika na funkciji Šćepanovića.

Ustavni odbor razmotriće izvještaj komisije za izbor dvoje sudija

Ustavni odbor će na sjednici koja je zakazana za danas razmatrati izvještaj komisije tog tijela za izbor dvoje sudija Ustavnog suda po javnom pozivu od 23. decembra prošle godine.

Na taj oglas prijavilo se 13 kandidata: predsjednik Suda za prekršaje u Bijelom Polju Alija Beganović, advokati Zoran Vukićević i Goran Velimirović, sudije Višeg suda u Podgorici Jovan Jovanović i Marko Blagojević zamjenice ombudsmana Nerma Dobardžić i Mirjana Radović, sutkinja Upravnog suda Medina Mušović, član Savjeta Agencije za zaštitu ličnih podataka Muhamed Đokaj, ekspert Savjeta Evrope za ljudska prava Jovan Kojičić, službenica Ministarstva javne uprave Sanja Maslenjak, glavni administrator Opštine Herceg Novi Nenad Đorđević i carinska inspektorka Milva Prelević.

Beganović, Kojičić i Đorđević prijavili su se i na oglas Milatovića, iako je Zakonom o Ustavnom sudu propisano da se ista osoba ne može prijaviti na javne pozive oba predlagača.

Milatović je 13. februara objavio listu prijavljenih kandidata za izbor jednog sudije, na kojoj su i Danilo Ćupić, Duško Jovović, Mirjana Vučinić, Dejan Vukšić, Nataša Radonjić i Nikola Golubović.

Zbog planiranih radova na mreži, u subotu 22. februara, bez napajanja električnom energijom će ostati djelovi Berana i kompletno područje Petnjice, saopšteno je iz Crnogorskog elektrodistributivnog sistema CEDIS.

Planirana isključenja:

Berane – u terminu od 09 do 15 sati: uže gradsko jezgro i prigradsko naselje Pešca. U terminu od 09 do 17 sati: dio Police (hemijska industrija Polieks, sela Babino, Dragosava, Zagrađe, dio sela Goražde).

Petnjica – u terminu od 09 do 17 sati: kompletno područje opštine Petnjica.

Iz CEDIS-a napominju da se navedeni radovi izvode u cilju kvalitetnijeg i sigurnijeg napajanja električnom energijom.

“U slučaju loših vremenskih uslova radovi će biti odgođeni”, navode iz te kompanije.

Od naredne sedmice građani Crne Gore će bojkotovati Aroma i IDEA markete zbog visokih cijena pokazuju rezultati ankete koju je sprovela Alternativa.

„Završena je anketa u kojoj smo svi zajedno imali priliku da iskažemo svoje mišljenje i ukažemo na važnost društvene odgovornosti trgovinskih lanaca. Nažalost, predstavnici anketiranih vlasnika trgovinskih lanaca nisu se oglasili, iako su imali jedinstvenu priliku da saslušaju volju građana i pokažu odgovornost prema zajednici.

Zbog toga, od ponedjeljka, 24. februara, pokrećemo bojkot lanaca IDEA i AROMA. Ukoliko ne dođe do konkretnih rezultata i promjena, bojkot bi mogao postati dugoročan. Svaki naredni korak donosićemo isključivo u skladu sa voljom građana.

Pozivamo sve sugrađane da nam se pridruže i pokažu moć zajedništva!“, poručuju iz Alternative i dodaju:

„Kad ne čuju građane, građani ne kupuju! Bojkot IDEA i AROMA!“

Naveli su da su zadovoljni prethodnim bojkotom.

„Bojkot Voli marketa ide odlično, onako kako smo i priželjkivali. Građani iz dana u dan pokazuju da su jedinstveni, kada je zajednički interes u pitanju“, navode iz ove organizacije.

(Berane online)